Bij de zorg voor patiënten met slokdarmkanker of maagkanker zijn veel verschillende medische specialismen betrokken. Het ziekenhuis kan er voor kiezen om een (klein) deel van alle artsen binnen zo’n specialisme zorg te laten leveren voor slokdarmkanker en maagkanker. Wij zien dat als een onderdeel van specialisatie. Reinier de Graaf heeft dit vergaand gerealiseerd voor 6 van de 7 betrokken specialismen.

Een ander onderdeel van specialisatie is dat de artsen die slokdarmkankerzorg en maagkankerzorg leveren, hier ook veel tijd en aandacht voor hebben. Bijvoorbeeld doordat zij ten minste de helft van hun tijd aan slokdarmkanker en maagkanker besteden óf doordat zij maximaal 3 kankersoorten (of andere ziektes) als aandachtsgebied hebben. Wij noemen hen dan gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker. Hieronder wordt per specialisme beschreven in hoeverre dit geldt voor de artsen in Reinier de Graaf.

Diagnostiek
In Reinier de Graaf doen de volgende artsen diagnostiek voor slokdarmkanker en maagkanker:

• 4 MDL-artsen, allen gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker;
• 4 radiologen, allen gespecialiseerd in het buikgebied;
• 5 nucleair geneeskundigen, allen gespecialiseerd in oncologie;
• 6 pathologen, waarvan 5 gespecialiseerd in het bovenste spijsverteringskanaal.

Behandeling
In Reinier de Graaf doen de volgende artsen behandelingen voor slokdarmkanker en maagkanker:

• 2 chirurgen, beiden gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker;
• 2 internist-oncologen, beiden gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker;
• 5 radiotherapeuten, allen gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker.

Er zijn 3 verpleegkundig specialisten in het team, die zich toeleggen op de begeleiding van patiënten met slokdarmkanker of maagkanker. Eén van hen is het vaste aanspreekpunt voor de patiënt. De andere twee vervangen indien nodig deze verpleegkundig specialist.

Het ziekenhuis is een referentiecentrum voor alle zorg voor patiënten met slokdarmkanker. Deze functie heeft het binnen het samenwerkingsverband OncoWest met 6 andere ziekenhuizen in de regio, waaronder het Leids Universitair Medisch Centrum als het andere referentiecentrum in de regio. Het voert second opinions (tweede meningen) uit voor patiënten uit andere ziekenhuizen.

Het aantal mensen dat in de periode 2019-2021 in Reinier de Graaf was gediagnosticeerd met en/of behandeld voor slokdarmkanker of maagkanker was gemiddeld 98,0 patiënten per jaar. Het landelijk gemiddelde was 55,8 patiënten.

Reinier de Graaf voerde in de periode 2019-2021 jaarlijks gemiddeld de volgende operaties voor slokdarmkanker of maagkanker uit:

• 31,7 operaties voor slokdarmkanker. Het landelijk gemiddelde was 50,0.
• 0,3 operaties voor slokdarmkanker bij patiënten die al eerder behandeld waren (salvage-operaties). In heel Nederland werden er in deze periode gemiddeld 22 van dit soort operaties per jaar gedaan.

Het ziekenhuis voert geen operaties uit voor maagkanker. Deze operaties worden gedaan in het Leids Universitair Medisch Centrum.

Het ziekenhuis behandelde per jaar voor slokdarmkanker of maagkanker (in de periode 2019-2021):

• Gemiddeld 44,3 patiënten met radiotherapie als eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 92,4.
• Gemiddeld 40,7 patiënten met chemotherapie (met of zonder radiotherapie) als eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 29,5.
  

De groep patiënten die het ziekenhuis bedient kan verschillen tussen ziekenhuizen. Daarom geven we hier informatie over de mensen bij wie de diagnose is gesteld of die zijn geopereerd in het ziekenhuis ten opzichte van het landelijk gemiddelde.

Leeftijd
Als we kijken naar leeftijd, zien we de volgende gemiddelde waardes per jaar in de periode 2019-2021:

• Totaal aantal 75+:
  23,7 van de 65,3 mensen bij wie de diagnose slokdarmkanker of maagkanker is gesteld waren 75 jaar of ouder (36,2%). Het landelijk gemiddelde was 20,6 van de 55,8 patiënten (36,9%).
• Geopereerde 75+:
  3,0 van de 22,3 mensen die zijn geopereerd voor slokdarmkanker waren 75 jaar of ouder (13,4%). Het landelijk gemiddelde was 13,9 van de 64,8 patiënten (21,5%).

Stadium van de ziekte
Als we kijken naar het stadium van de ziekte, zien we de volgende gemiddelde waardes per jaar in de periode 2019-2021:

• Stadium T4B (meestal niet geopereerd):
  0,3 van de 22,3 mensen die voor slokdarmkanker zijn geopereerd, hadden een naar een ander orgaan doorgegroeide tumor (T4B), die meestal niet wordt geopereerd (1,5%). Het landelijk gemiddelde was 1,0 patiënten (1,5%).
• Stadium M1 (meestal niet geopereerd):
  0,3 van de 22,3 mensen die voor slokdarmkanker zijn geopereerd hadden uitgezaaide kanker (M1) (1,5%). Het landelijk gemiddelde was 1,8 patiënten (2,7%).

Meerdere aandoeningen
Als we kijken naar de groep patiënten met één of meer andere ziekten (mensen met co-morbiditeit), zien we het volgende. Van de 22,3 mensen die geopereerd zijn voor maag- en slokdarmkanker weten we van iedereen of ze al dan niet één of meer andere ziekten hebben. In de periode 2019-2021 hadden in het Reinier de Graaf gemiddeld per jaar 10,3 van deze 22,3 mensen co-morbiditeit (46,3%). Het landelijk gemiddelde was 31,0 patiënten (49,1%).

• Twee radiotherapeuten hebben expertise in brachytherapie bij slokdarmkanker.
• Reinier de Graaf is een verwijscentrum voor operaties voor slokdarmkanker. In het kader daarvan worden FDG PET CT onderzoeken van patiënten met slokdarm- en maagkanker beoordeeld en verslagen door alle nucleair geneeskundigen. Daarbij worden alle FDG PET CT onderzoeken van deze categorie patiënten vanuit het HAGA ziekenhuis (locatie Den Haag en Zoetermeer) herbeoordeeld voorafgaande aan het MDO GE Upper (voornamelijk slokdarmkanker casuïstiek) door alle nucleair geneeskundigen, wanneer ingedeeld hiervoor.
• Herbeoordeling en bespreking op dit MDO door ons ziekenhuis, vanwege onze status van expertise-centrum voor deze specifiek vorm van chirurgie.

Reinier de Graaf is een topklinisch ziekenhuis. Dit betekent dat het ziekenhuis naast basiszorg ook complexe zorg uitvoert waarvoor gespecialiseerde voorzieningen nodig zijn.

Deelname aan wetenschappelijk onderzoek (studies)
De patiëntenorganisatie vindt het belangrijk dat ziekenhuizen deelnemen aan studies. Deelname aan studies geeft patiënten soms een extra behandel-mogelijkheid, maar zorgt er ook voor dat het team gewend is om grondig en protocollair te werken. Aan de volgende landelijke studies konden alle ziekenhuizen meedoen: de TRAP-2-studie, de LyRICX-studie en de CRITICS-II-studie. Het slokdarmkanker- en maagkankerteam van Reinier de Graaf neemt deel aan de TRAP-2-studie, de LyRICX-studie en de CRITICS-II-studie. Het ziekenhuis neemt daarnaast deel aan enkele andere klinische studies. Het team publiceert veel artikelen over de studies in wetenschappelijke tijdschriften (7 artikelen in drie jaar).

Researchverpleegkundigen
Het ziekenhuis heeft 3 research-verpleegkundigen voor ondersteuning bij studies naar slokdarmkanker en maagkanker.

Zorgevaluatie door het ziekenhuis
Reinier de Graaf vergelijkt de eigen resultaten van de slokdarmkanker- en maagkankerzorg met die van andere ziekenhuizen, maar niet in het bijzijn van patiëntvertegenwoordigers.

Diagnostiek - Her2Neu-test
De richtlijn geeft aan dat als iemand voor uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker behandeld gaat worden met chemotherapie bestaande uit twee of drie middelen (doublet- of triplet-therapie), een Her2Neu-test moet plaatsvinden om te bepalen of toedienen van het middel trastuzumab bij de chemotherapie beter werkt. Van alle mensen die in de periode 2019-2021 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en in Reinier de Graaf zijn behandeld met doublet- of triplet-therapie is bij 100% een Her2Neu-test uitgevoerd. Dat aandeel was veel hoger dan het landelijk gemiddelde van 90,6%.

Reinier de Graaf heeft in de periode 2019-2021 minder dan 30 patiënten behandeld met doublet- of triplet-therapie bij uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker. Daarom is het lastig betrouwbare percentages te berekenen.

Diagnostiek - Aantal verwijderde lymfeklieren
De richtlijn zegt dat de chirurg bij een operatie minimaal 15 lymfeklieren moet verwijderen. De patholoog moet namelijk minimaal 15 lymfeklieren onderzoeken om betrouwbaar vast te kunnen stellen of de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren.
In de periode 2019-2021 verwijderde Reinier de Graaf 15 of meer lymfeklieren bij 98,1% van de operaties voor slokdarmkanker. Dit was veel meer dan het landelijk gemiddelde (97,0%).

Behandeling – behandeling voorafgaande aan de operatie
Bij slokdarmkanker en maagkanker beveelt de richtlijn aan om alle mensen die men verwacht te kunnen genezen met een operatie, voorafgaande aan de operatie te behandelen met medicatie en/of radiotherapie. Uitzondering daarop zijn de mensen met een kleine tumor (T1 slokdarmkanker of T1 maagkanker).
In Reinier de Graaf gebeurde dat in de periode 2019-2021 bij 92,2% van de slokdarmkankerpatiënten. Het landelijk gemiddelde was 96,9%.

Slokdarmkanker kan genezend worden behandeld door verwijdering van de slokdarm (buismaagoperatie) of door een combinatie van chemotherapie (medicijnen) en radiotherapie zonder of met slokdarmoperatie of door chemotherapie (medicijnen) gevolgd door een slokdarmoperatie.

Soms wordt besloten om deze behandelingen toch niet te doen, bijvoorbeeld omdat de kans op complicaties en gevolgen van de behandeling voor de patiënt zo groot zijn, dat deze dit risico niet wil nemen. Bij deze afweging speelt de (soms geringe) kans op genezing een belangrijke rol.
Soms wordt een tumor in een heel vroeg stadium ontdekt en kan er een endoscopische verwijdering plaatsvinden (EMR/ESD). Dan kunnen de slokdarm en maag worden behouden.

Operaties
Reinier de Graaf deed in de periode 2019-2021 gemiddeld 31,7 operaties voor slokdarmkanker per jaar, hiervan was 100% in opzet genezend. Het landelijk gemiddelde was 50,0 operaties, waarvan 99,6% in opzet genezend.

Slokdarmkanker kan na een eerdere behandeling terugkomen. Soms kan er dan een operatie plaatsvinden, dit heet een salvage-operatie. Deze operaties zijn complexer en kunnen meer complicaties geven. Ze worden niet vaak gedaan en niet door alle ziekenhuizen. In heel Nederland werden er in 2019-2021 gemiddeld 22 operaties van dit soort per jaar gedaan. Daarvan voerde Reinier de Graaf er gemiddeld 0,3 uit.

Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Reinier de Graaf gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 41,3 patiënten per jaar radiotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 87,4 patiënten.

Chemotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Reinier de Graaf behandelde in de periode 2019-2021 34,7 patiënten per jaar met chemotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 23,3 patiënten.

Van alle patiënten die in de periode 2019-2021 in Reinier de Graaf een diagnose slokdarmkanker kregen die naar verwachting te genezen was, heeft 68,6% een behandeling gekregen die een genezend doel had. Dit percentage lag binnen het gebied dat de experts definieerden als correct (60%-95%). We zien dat Reinier de Graaf patiënten die bij hen de diagnose slokdarmkanker krijgen die met genezing als doel kan worden behandeld, relatief vaak behandelen met een operatie (36,0%). Het landelijk gemiddelde was 37,5%.
Het deel van de patiënten dat niet werd behandeld of niet werd behandeld met het doel te genezen was 31,4%. Het landelijke gemiddelde was 27,8%.

Behandeling vóór de operatie
Patiënten kunnen voorafgaand aan de operatie voor slokdarmkanker worden behandeld met chemotherapie en/of bestraling. In Nederland werd dat in de periode 2019-2021 veel toegepast. In Reinier de Graaf was dat 92,2%. Het landelijk gemiddelde was 96,9%.
Na chemoradiatie (combinatie van chemotherapie en radiotherapie) is een operatie niet altijd meer nodig. Als patiënt kun je dan kiezen om af te zien van de operatie. Reinier de Graaf nam deel aan een wetenschappelijk onderzoek (de SANO-trial) waarin deze werkwijze werd onderzocht. Deze studie is afgerond. In afwachting van de resultaten biedt Reinier de Graaf nog steeds de mogelijkheid van ‘actief waakzaam wachten’ na een behandeling met chemotherapie en bestraling (SANO-II studie).

Type operaties
Van alle operaties voor slokdarmkanker werd in Reinier de Graaf in de periode 2019-2021 97,0% compleet minimaal invasief uitgevoerd. Dit zijn gemiddeld 21,3 operaties per jaar (bron NKR, met mogelijk een onderschatting van het aantal operaties). In Nederland wordt gemiddeld 86,7% van de operaties voor slokdarmkanker compleet minimaal invasief uitgevoerd. Dat zijn gemiddeld 35,2 operaties per jaar (bron NKR, met mogelijk een onderschatting van het aantal operaties). Deze manier van opereren is complex en niet altijd mogelijk.

Bij minimaal invasieve operaties voor slokdarmkanker kan gekozen worden voor verschillende technieken. Deze technieken verschillen in de locatie van de snedes die de chirurg maakt en de locatie waar de verbindingsnaad wordt aangelegd: ter hoogte van de hals of ter hoogte van de borstholte. De keuze voor een techniek wordt onder andere bepaald door de plaats van de tumor en de conditie van de patiënt. Echter, chirurgen kunnen ook zelf een voorkeur hebben voor een bepaalde techniek. Op dit moment is nog niet helemaal duidelijk welke techniek het beste is. Iedere techniek heeft voor- en nadelen. Bij een halsnaad is er meer kans op stenose, heesheid en naadlekkages. Bij een naad in de borstholte is er meer kans op problemen áls er een naadlekkage plaatsvindt. Laat je daarom goed informeren over de verschillende mogelijkheden.

In de periode 2019-2021 had Reinier de Graaf een voorkeur voor operaties waarbij de verbindingsnaad wordt aangelegd in de borstholte (transthoracaal) (80,3% van de operaties). Indien de naad niet in de borstholte aangelegd kan worden, bijvoorbeeld vanwege de plek van de tumor (hoog), dan biedt het ziekenhuis ook een operatie volgens McKeown aan, waarbij de naad in de hals wordt gelegd.

Aantal verwijderde lymfeklieren
De richtlijn zegt dat de chirurg bij een operatie minimaal 15 lymfeklieren moet verwijderen. De patholoog moet namelijk minimaal 15 lymfeklieren onderzoeken om betrouwbaar vast te kunnen stellen of de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren. In de periode 2019-2021 verwijderde Reinier de Graaf 15 of meer lymfeklieren bij 98,1% van de operaties voor slokdarmkanker. Dit was veel meer dan het landelijk gemiddelde (97,0%).

Doorlooptijd
In 2021 was in Reinier de Graaf de mediane doorlooptijd tussen diagnose en start behandeling 22,0 dagen voor patiënten die in Reinier de Graaf de diagnose slokdarmkanker kregen. Het landelijk gemiddelde was 38,3 dagen. Voor patiënten die na de diagnose slokdarmkanker zijn verwezen naar Reinier de Graaf vanuit een ander ziekenhuis was de mediane doorlooptijd 31,0 dagen. Het landelijk gemiddelde was 36,9 dagen.

Uitkomst volgens het boekje
In Reinier de Graaf had in 2020/2021 67,7% van de operaties voor slokdarmkanker een uitkomst “volgens het boekje” (textbook outcome). Dit was duidelijk (significant) hoger dan het landelijk gemiddelde (55,0%).

• 21,2% van de operaties voor slokdarmkanker had in 2020/2021 een gecompliceerd beloop. Het landelijk gemiddelde was 26,2%. Hierbij geldt, hoe lager het percentage, hoe beter (er is dan minder vaak een gecompliceerd beloop geweest).
  
• 96,2% van de operaties voor slokdarmkanker in Reinier de Graaf waren in 2020/2021 operaties met schone snijranden. Het landelijk gemiddelde was 95,1%.
• Van alle patiënten die een slokdarmkankeroperatie kregen met als doel genezing, kreeg 3,8% last van een naadlekkage.
• Het percentage patiënten dat binnen 30 dagen of in het ziekenhuis overleed na een slokdarmkankeroperatie die genezing als doel had, was in Reinier de Graaf in 2020/2021 3,0%. Het landelijk gemiddelde was 2,7%.

Overleving na operatie
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 voor slokdarmkanker zijn geopereerd in Reinier de Graaf, was twee jaar na de operatie voor slokdarmkanker 70,5% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (70,7%). Als we de overlevingscijfers corrigeren voor kenmerken van de patiënten van Reinier de Graaf, dan is de kans om te overleven vergelijkbaar met het landelijke cijfer.

Kans op terugkeer van de ziekte
De kans dat de slokdarmkanker terugkomt na een operatie hiervoor in Reinier de Graaf hebben we gecorrigeerd voor kenmerken van de patiënten die daar in de periode 2015-2016 zijn geopereerd voor slokdarmkanker. Na deze correctie was de kans op terugkeer van de ziekte vergelijkbaar met het landelijke cijfer.

Overleving na terugkeer van de ziekte
Van het aantal mensen dat in Reinier de Graaf in de periode 2015-2016 geopereerd is voor slokdarmkanker of voor maagkanker én bij wie de kanker na de operatie is teruggekeerd (recidief), was één jaar na het recidief 15,9% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (21,4%).

Wanneer de kanker zich heeft verspreid in het lichaam, is een genezende behandeling vaak niet meer mogelijk en richt de behandeling zich op levensverlenging, het verminderen van de klachten en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Chemotherapie, radiotherapie en doelgerichte therapie zijn behandelopties voor uitgezaaide slokdarmkanker.

Reinier de Graaf voerde in de periode 2019-2021 geen palliatieve resecties uit voor slokdarmkanker. Hierbij wordt (een deel van) de slokdarm verwijderd waarbij het doel niet is om de patiënt te genezen. Dit is soms een mogelijkheid als de kanker zich heeft verspreid door het lichaam, maar ook wanneer de tumor niet volledig te verwijderen is. Het landelijk gemiddelde was 0,2 resecties. Dit was gemiddeld 0,4% van alle slokdarmkankeroperaties.

Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Reinier de Graaf gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 41,3 patiënten per jaar radiotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 87,4 patiënten.

Chemotherapie kan gegeven worden bij een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Reinier de Graaf behandelde in de periode 2019-2021 34,7 patiënten per jaar met chemotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 23,3 patiënten.

Her2Neu-test voor start systemische therapie
De richtlijn geeft aan dat als iemand voor uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker behandeld gaat worden met chemotherapie bestaande uit twee of drie middelen (doublet- of triplet-therapie) een Her2Neu-test moeten plaatsvinden om te bepalen of toedienen van het middel trastuzumab bij de chemotherapie beter werkt. Van alle mensen die in de periode 2019-2021 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en in Reinier de Graaf zijn behandeld met doublet- of triplet-therapie is bij 100% een Her2Neu-test uitgevoerd. Dat aantal was veel hoger dan het landelijk gemiddelde van 90,6%.
Reinier de Graaf heeft minder dan 30 patiënten behandeld met doublet- of triplet-therapie bij uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker. Daarom is het lastig een betrouwbaar percentage te berekenen.

Behandeling met systemische therapie
In Reinier de Graaf kregen in de periode 2019-2021 per jaar gemiddeld 27,7 mensen de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker. Hiervan kreeg 34,9% systemische therapie. Dit was bijna altijd chemotherapie, eventueel aangevuld met immuuntherapie of doelgerichte therapie. Dat percentage was hoger dan de 20% die experts aangaven als minimum.

Tweedelijnsbehandeling met systemische therapie
Soms worden patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie (tweedelijnsbehandeling met systemische therapie). Uit studies blijkt dat patiënten uit ziekenhuizen die vaker een tweede behandeling geven, een betere overleving hebben. Van alle mensen die in de periode 2015-2016 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen waarvoor ze al een eerste systemische behandeling hadden gehad in Reinier de Graaf, werd 23,5% van de patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie. Het landelijk gemiddelde was 30,7%. Reinier de Graaf heeft in de periode 2015-2016 minder dan 20 patiënten behandeld die de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen waarvoor ze al een eerste keer met chemotherapie of doelgerichte therapie waren behandeld. Daarom is het lastig een betrouwbaar percentage te berekenen.

Relatieve overleving na diagnose in Reinier de Graaf
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 in Reinier de Graaf de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen was na één jaar 23,0% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (22,4%).

Overleving na systemische behandeling
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en hiervoor systemische behandeling kregen in Reinier de Graaf was één jaar na de behandeling 43,4% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (42,3%).

Maagkanker kan genezend worden behandeld door verwijdering van de maag of door een combinatie van chemotherapie (medicijnen) en een operatie.

Soms wordt besloten om deze behandelingen toch niet te doen, bijvoorbeeld omdat de kans op complicaties en gevolgen van de behandeling voor de patiënt zo groot zijn, dat deze dit risico niet wil nemen. Bij deze afweging speelt de (soms geringe) kans op genezing een belangrijke rol.

Operaties
Reinier de Graaf deed in de periode 2020-2021 geen operaties voor maagkanker.

Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Reinier de Graaf gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 3,0 patiënten per jaar radiotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 5,1 patiënten.

Chemotherapie kan gegeven worden bij een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Reinier de Graaf behandelde in de periode 2019-2021 6,0 patiënten per jaar met chemotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 6,3 patiënten.

Van alle patiënten die in de periode 2019-2021 in Reinier de Graaf een diagnose maagkanker kregen die in theorie te genezen was, heeft 55,0% een behandeling gekregen die in opzet een genezend doel had. Dit percentage lag onder het gebied dat de experts definieerden als correct (60%-95%).

Reinier de Graaf heeft bij minder dan 30 patiënten de primaire diagnose ‘maagkanker die in theorie te genezen was’ gesteld. Daarom is het lastig een betrouwbaar percentage te berekenen.

Maagkankeroperaties
Reinier de Graaf voert geen maagkankeroperaties uit. Deze operaties worden uitgevoerd in het LUMC in Leiden. Daarom hebben we de informatie over de maagkankeroperaties hier niet opgenomen.

Overleving na terugkeer van de ziekte
Van het aantal mensen dat in Reinier de Graaf in de periode 2015-2016 geopereerd is voor maagkanker of voor slokdarmkanker én bij wie de kanker na de operatie is teruggekeerd (recidief), was één jaar na het recidief 15,9% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (21,4%).

Wanneer de kanker zich heeft verspreid in het lichaam, is een genezende behandeling vaak niet meer mogelijk en richt de behandeling zich op levensverlenging, het verminderen van de klachten en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Bij uitgezaaide maagkanker kan dan soms een operatie de klachten verminderen. Chemotherapie, radiotherapie en doelgerichte therapie zijn andere behandelopties voor uitgezaaide maagkanker.

Operaties
Reinier de Graaf voerde in de periode 2019-2021 geen palliatieve resecties per jaar uit voor maagkanker. Hierbij wordt (een deel van) de maag verwijderd waarbij het doel niet is om de patiënt te genezen. Dit is soms een mogelijkheid als de kanker zich heeft verspreid door het lichaam, maar ook wanneer de tumor niet volledig te verwijderen is. Het landelijk gemiddelde was 0,8 resecties. Dit was gemiddeld 3,1% van alle maagkankeroperaties.

Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Reinier de Graaf gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 41,3 patiënten per jaar radiotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 5,1 patiënten.

Chemotherapie kan gegeven worden bij een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Reinier de Graaf behandelde in de periode 2019-2021 34,7 patiënten per jaar met chemotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 6,3 patiënten.

Her2Neu-test voor start systemische therapie
De richtlijn geeft aan dat als iemand voor uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker behandeld gaat worden met chemotherapie bestaande uit twee of drie middelen (doublet of triplet therapie) een Her2Neu-test moeten plaatsvinden om te bepalen of toedienen van het middel trastuzumab bij de chemotherapie beter werkt. Van alle mensen die in de periode 2019-2021 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en in Reinier de Graaf zijn behandeld met doublet- of triplet-therapie is bij 100% een Her2Neu-test uitgevoerd. Dat aantal was veel hoger dan het landelijk gemiddelde van 90,6%.
Reinier de Graaf minder dan 30 patiënten behandeld met doublet- of triplet-therapie bij uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker. Daarom is het lastig een betrouwbaar percentage te berekenen.

Behandeling met systemische therapie
In Reinier de Graaf kregen in de periode 2019-2021 per jaar gemiddeld 27,7 mensen de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker. Hiervan kreeg 34,9% systemische therapie. Dit was bijna altijd chemotherapie, eventueel aangevuld met immuuntherapie of doelgerichte therapie. Dat percentage was hoger dan de 20% die experts aangaven als minimum.

Tweedelijnsbehandeling met systemische therapie
Soms worden patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie, doelgerichte therapie of immunotherapie (tweedelijnsbehandeling met systemische therapie). Uit studies blijkt dat patiënten uit ziekenhuizen die vaker een tweede behandeling geven, een betere overleving hebben. Van alle mensen die in de periode 2015-2016 de primaire diagnose uitgezaaide maagkanker of slokdarmkanker kregen waarvoor ze al een eerste systemische behandeling hadden gehad in Reinier de Graaf, werd 23,5% van de patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie. Het landelijk gemiddelde was 30,7%. Reinier de Graaf heeft in de periode 2015-2016 minder dan 20 patiënten behandeld die de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen waarvoor ze al een eerste keer met chemotherapie of doelgerichte therapie waren behandeld. Daarom is het lastig een betrouwbaar percentage te berekenen.

Relatieve overleving na diagnose in Reinier de Graaf
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 in Reinier de Graaf de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen was na één jaar 23,0% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (22,4%).

Overleving na systemische behandeling
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en hiervoor systemische behandeling kregen in Reinier de Graaf was één jaar na de behandeling 43,4% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (42,3%).

We hebben patiënten gevraagd naar hun ervaringen met de artsen, verpleegkundig specialisten, oncologie-verpleegkundigen en andere medewerkers.
Patiënten gaven dit onderdeel een gemiddeld cijfer van 9,0.
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 70. Dit is goed.

Artsen
Patiënten gaven artsen een gemiddeld cijfer van 9,0.
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 74. Dit is goed.

Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:

• Deskundigheid: 9,2
• Serieus genomen worden: 9,1
• Tijd die ze voor je hadden: 9,1
• Vriendelijkheid: 9,1
• Gesteund voelen: 9,0
• Aandacht voor uw naaste: 8,7

Verpleegkundig specialisten en oncologieverpleegkundigen
Patiënten gaven aan verpleegkundig specialisten en oncologieverpleegkundigen een gemiddeld cijfer van 9,0.
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 74. Dit is goed.
Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:

• Deskundigheid: 9,0
• Serieus genomen worden: 9,1
• Tijd die ze voor je hadden: 8,9
• Vriendelijkheid: 9,1
• Gesteund voelen: 9,0
• Aandacht voor uw naaste: 8,9
  

Andere medewerkers van het ziekenhuis
Patiënten gaven andere medewerkers van het ziekenhuis een gemiddeld cijfer van 8,7.
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 59. Dit is voldoende. Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:

• Samenwerking tussen de medewerkers in het ziekenhuis: 8,6
• Vriendelijkheid overige medewerkers: 8,8

Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 84. Dit is heel goed.
Patiënten gaven hun vaste aanspreekpunt voor tevredenheid: 9,3
Het gemiddelde cijfer dat patiënten hun vaste aanspreekpunt gaven: 9,1

Alle patiënten gaven aan een vast aanspreekpunt te hebben.
Wie was het vaste aanspreekpunt voor patiënten:

• Een oncologie-verpleegkundige: 20%
• Een arts: 3%
• Een verpleegkundig specialist: 77%
• Iemand anders: 0%

Een vast aanspreekpunt heeft verschillende taken.
Patiënten gaven deze cijfers voor taken van het vaste aanspreekpunt:

• Overzicht over de ziekte: 9,1
• Hulp geven: 8,9
• Hulp geven aan familie of partner: 8,9
• Kennen van patiënt als persoon: 9,0
• Makkelijk bereikbaar zijn: 8,4

Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 63. Dit is goed. Patiënten gaven voor hun tevredenheid over de planning van hun afspraken een 8,7.

Een deel van de patiënten gaf aan:

• Afspraken worden op één dag gepland, als dat medisch kan: 70%
• Bij afspraken wordt aan dagen en tijden gedacht die goed uitkomen: 75%
• Afspraken kunnen op afstand, bijvoorbeeld via beeldbellen of telefoon: 62%

Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 75. Dit is heel goed.
Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:

• Vertrouwen dat alle mogelijke behandelingen besproken zijn: 8,8
• Tevredenheid over de hulp bij de keuze voor een behandeling: 8,3

Met een deel van de patiënten is gesproken over:

• Kansen op langer leven en/of beter worden: 97%
• Minder last krijgen van klachten: 92%
• Bijwerkingen en problemen door de behandeling: 97%.
• Gevolgen die lang duren of pas later ontstaan: 90%
• De mogelijkheid om te kiezen voor ‘niet meer behandelen’: 79%
• Wat ze belangrijk vinden in het leven: 85%

We hebben patiënten gevraagd naar hun ervaringen met vragenlijsten over hun gezondheid, het aangeboden krijgen van professionele hulp bij problemen en het aangeboden krijgen van informatie over patiëntenorganisatie en inloophuis voor mensen met kanker.

Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 78. Dit is heel goed.

Gebruik van vragenlijsten over gezondheid
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 66. Dit is goed.

Veel ziekenhuizen gebruiken vragenlijsten die inzicht geven hoe patiënten zelf hun gezondheid ervaren. Daar staan bijvoorbeeld vragen in over moe zijn, pijn hebben, somber zijn, angst hebben of problemen met de concentratie.
Wanneer een ziekenhuis structureel gebruik maakt van dit soort vragenlijsten is dit een goed startpunt om te praten over de persoonlijke behoefte van de patiënt.

Van alle respondenten gaf 80% aan een vragenlijst te hebben ontvangen.
Van alle respondenten die aangaven een vragenlijst te hebben ingevuld, gaf 67% aan dat de resultaten hiervan met hen besproken zijn.
Het cijfer dat patiënten dit gesprek gaven: 8,3

Problemen door kanker en professionele hulp
Sommige patiënten wilden professionele hulp voor problemen. Wij laten hier de problemen zien als minimaal 20% van de patiënten aangaf voor dit probleem hulp te willen én dit minimaal 5 patiënten waren:

• Lichamelijke problemen zoals pijn of vermoeidheid: 47%
• Problemen met eten, drinken en/of gewicht: 54%

Van de mensen die graag professionele hulp wilden, kreeg een gedeelte deze hulp van Reinier de Graaf of werd hiervoor verwezen:

• Lichamelijke problemen zoals pijn of vermoeidheid: 50%
• Problemen met eten, drinken en/of gewicht: 93%
  

Contact met andere mensen met kanker (lotgenoten).
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 91. Dit is heel goed. Een deel van de patiënten gaf aan dat dit werd aangeboden:

• Informatie over een patiëntenorganisatie: 86%
• Informatieavonden: 79%
• Contact met een buddy: 43%
• Informatie over een inloophuis voor mensen met kanker: 96%

Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 80. Dit is heel goed.
Patiënten gaven als antwoord op de vraag of ze Reinier de Graaf aanraden aan anderen met slokdarmkanker of maagkanker een 9,4.

Wat nog beter kan
43% (13 van de 30 mensen) noemt een verbeterpunt.
Volgens patiënten kon het ziekenhuis zich nog verbeteren op de volgende onderwerpen:

• Kwaliteit van behandeling en zorg
• Samen beslissen
• Organisatie en coördinatie van zorg

Complimenten
90% (27 van de 30 mensen) geeft een compliment.
Patiënten gaven een compliment over de volgende onderwerpen:

• Kwaliteit van behandeling en zorg
• Bejegening/toewijding van zorgmedewerkers naar patiënt en naasten
• Communicatie van zorgmedewerkers naar patiënt en naasten
• Algemene onderwerpen