Bij de zorg voor patiënten met slokdarmkanker of maagkanker zijn veel verschillende medische specialismen betrokken. Het ziekenhuis kan er voor kiezen om een (klein) deel van alle artsen binnen zo’n specialisme zorg te laten leveren voor slokdarmkanker en maagkanker. Wij zien dat als een onderdeel van specialisatie. Het Catharina Ziekenhuis heeft dit vergaand gerealiseerd voor alle van de 7 betrokken specialismen.

Een ander onderdeel van specialisatie is dat de artsen die slokdarmkankerzorg en maagkankerzorg leveren, hier ook veel tijd en aandacht voor hebben. Bijvoorbeeld doordat zij ten minste de helft van hun tijd aan slokdarmkanker en maagkanker besteden óf doordat zij maximaal 3 kankersoorten (of andere ziektes) als aandachtsgebied hebben. Wij noemen hen dan gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker. Hieronder wordt per specialisme beschreven in hoeverre dit geldt voor de artsen in het Catharina Ziekenhuis.

Diagnostiek
In het Catharina Ziekenhuis doen de volgende artsen diagnostiek voor slokdarmkanker en maagkanker:
2 MDL-artsen, beiden gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker;
3 radiologen, allen gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker; Er wordt gewerkt volgens een protocol dat per patiënt alle diagnostiek voor de primaire diagnose door 1 radioloog wordt gezien.
2 nucleair geneeskundigen, beiden gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker.
2 pathologen, beiden gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker.

Behandeling
In het Catharina Ziekenhuis doen de volgende artsen behandelingen voor slokdarmkanker en maagkanker:
2 chirurgen, beiden gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker;
2 internist-oncologen, beiden gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker;
2 radiotherapeuten, beiden gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker.

Het Catharina Ziekenhuis heeft 4 gastro-enterologische (GE) casemanagers die vast aanspreekpunt zijn voor de patiënten, waarvan er 1 volledig is gespecialiseerd in maagkanker en slokdarmkanker. De casemanagers kunnen elkaar onderling vervangen. Ook houden ze iedere dag een oncologisch GE spreekuur voor patiënten.

Het ziekenhuis is een referentiecentrum voor alle zorg voor patiënten met slokdarmkanker of maagkanker. Deze functie heeft het regionaal voor het Maxima Medisch Centrum, Elkerliek ziekenhuis Helmond, Anna Ziekenhuis Geldrop, St Jans Gasthuis Weert en Bernhoven Ziekenhuis Uden m.b.t. chirurgie en radiotherapie. Het voert second opinions (tweede meningen) uit voor patiënten uit andere ziekenhuizen.

Het aantal mensen dat in de periode 2019-2021 in het Catharina Ziekenhuis is gediagnosticeerd met en/of behandeld voor slokdarmkanker of maagkanker is groot (gemiddeld 215,3 patiënten per jaar). Het landelijk gemiddelde was 55,8 patiënten.

Het Catharina Ziekenhuis voerde in de periode 2019-2021 jaarlijks gemiddeld de volgende operaties voor slokdarmkanker of maagkanker uit:

• 47,0 operaties voor slokdarmkanker. Het landelijk gemiddelde was 50,0. Dit aantal is mogelijk lager dan het gemiddelde, doordat het ziekenhuis het SANO-protocol volgt. Dan is bij een deel van de mensen met slokdarmkanker na behandeling met chemoradiotherapie de operatie niet meer nodig.
• 31,3 operaties voor maagkanker. Het landelijk gemiddelde was 26,5.
• 78,3 operaties voor slokdarmkanker of maagkanker samen. Dat zijn er veel. Het landelijk gemiddelde was 70,1.
• 0,3 operaties voor slokdarmkanker bij patiënten die al eerder behandeld waren (salvage-operaties). In heel Nederland werden er in deze periode gemiddeld 22 van dit soort operaties per jaar gedaan.

Het ziekenhuis behandelde per jaar voor slokdarmkanker of maagkanker (in de periode 2019-2021):

• Gemiddeld 111 patiënten met radiotherapie als eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 92,4.
• Gemiddeld 107 patiënten met chemotherapie (met of zonder radiotherapie) als eerste behandeling. Dat aantal is heel hoog. Het landelijk gemiddelde was 29,5.

De groep patiënten die het ziekenhuis bedient kan verschillen tussen ziekenhuizen. Daarom geven we hier informatie over de mensen bij wie de diagnose is gesteld of die zijn geopereerd in het ziekenhuis ten opzichte van het landelijk gemiddelde.

Leeftijd
Als we kijken naar leeftijd, zien we de volgende gemiddelde waardes per jaar in de periode 2019-2021:

• Totaal aantal 75+:
  28,3 van de 74,0 mensen bij wie de diagnose slokdarmkanker of maagkanker is gesteld waren 75 jaar of ouder (38,3%). Het landelijk gemiddelde was 20,6 van de 55,8 patiënten (36,9%).

• Geopereerde 75+:
  17,7 van de 72,0 mensen die zijn geopereerd voor slokdarmkanker of maagkanker waren 75 jaar of ouder (24,5%). Het landelijk gemiddelde was 13,9 van de 64,8 patiënten (21,5%).

Stadium van de ziekte
Als we kijken naar het stadium van de ziekte, zien we de volgende gemiddelde waardes per jaar in de periode 2019-2021:

• Stadium T4B (meestal niet geopereerd):
  0,3 van de 72,0 mensen die voor slokdarmkanker of maagkanker zijn geopereerd, hadden een naar een ander orgaan doorgegroeide tumor (T4B), die meestal niet wordt geopereerd (0,5%). Het landelijk gemiddelde was 1,0 patiënten (1,5%).

• Stadium M1 (meestal niet geopereerd):
  2,7 van de 72,0 mensen die voor slokdarmkanker of maagkanker zijn geopereerd hadden uitgezaaide kanker (M1) (3,7%). Het landelijk gemiddelde was 1,8 patiënten (2,7%).

Meerdere aandoeningen
Als we kijken naar de groep patiënten met één of meer andere ziekten (mensen met co-morbiditeit), zien we het volgende. Van de 72,0 mensen die geopereerd zijn voor maag- en slokdarmkanker weten we van 71 patiënten of ze al dan niet één of meer andere ziekten hebben. In de periode 2019-2021 hadden in het Catharina Ziekenhuis gemiddeld per jaar 40,0 van deze 71,0 mensen co-morbiditeit (56,3%). Het landelijk gemiddelde was 31,0 patiënten (49,1%).

• Al meer dan 10 jaar werkt het Catharina Ziekenhuis met een multidisciplinaire poli, het Catharina Kanker Instituut (CKI). Vrijwel alle oncologische specialismen werken daar samen op 1 polikliniek, waardoor de lijnen voor overleg tussen de verschillende disciplines kort zijn.
• Er is sinds 2020 een spreekuur speciaal voor het voorkomen, verminderen of verhelpen van functionele klachten na een slokdarmoperatie. Functionele klachten zijn bijvoorbeeld dumpingklachten of klachten die ontstaan na vitaminetekorten. Deze hebben een grote invloed op de kwaliteit van leven. In dit spreekuur krijgen patiënten die een slokdarmresectie ondergaan voorlichting om eventuele functionele klachten te voorkomen. Als deze alsnog ontstaan, wordt er zo snel mogelijk een behandeling ingezet. Ook de vitaminen worden standaard bepaald om eventuele tekorten te voorkomen of aan te vullen.
• Het Catharina Ziekenhuis is een expertcentrum voor minimaal invasieve slokdarm- en maagchirurgie.
• Het heeft een en ERAS- en Prehabilitatie-programma voor sneller herstel en een betere voorbereiding op de operatie.
• De MDL-artsen in Catharina Ziekenhuis zijn gespecialiseerd in de endoscopische behandelingen van slokdarmkanker en maagkanker. Zij voeren jaarlijks ongeveer 75 endoscopische resecties uit (EMR/ESD), waarbij de kanker (die nog in een vroeg stadium verkeert) endoscopisch en orgaansparend wordt behandeld. Daarnaast zijn er ongeveer 30-35 patiënten per jaar die na een succesvolle behandeling met chemoradiotherapie, onder controle blijven, maar (nog) niet worden geopereerd. De slokdarm en maag worden dan niet verwijderd. Patiënten vanuit 17 ziekenhuizen in Zuid-Oost Nederland worden hiervoor naar het Catharina Ziekenhuis verwezen. Het is op dit gebied één van de grootste centra en dit aantal ligt dan ook ruim boven de minimumnorm.
• Het Catharina Ziekenhuis voert jaarlijks ongeveer 61 keer radiofrequente ablatie (RFA) uit. Bij RFA wordt een deel van het meest oppervlakkige laagje van de slokdarmwand kortdurend sterk verhit, waardoor dit laagje afsterft.
• Het ziekenhuis heeft als eerste in Europa ook salvage endoscopische orgaansparende resecties uitgevoerd.
• Het ziekenhuis heeft veel ervaring met het plaatsen van stents bij mensen die niet meer geopereerd kunnen worden. Hierdoor worden de problemen met voeding verminderd.
• Afdeling radiotherapie heeft lange ervaring met neoadjuvante chemoradiatie.
• Er is een chirurgisch expertpanel samen met het Zuyderlandziekenhuis in Heerlen en het Radboudumc in Nijmegen.

Het Catharina Ziekenhuis is een topklinisch ziekenhuis. Dit betekent dat het ziekenhuis naast basiszorg ook complexe zorg uitvoert waarvoor gespecialiseerde voorzieningen nodig zijn.

Deelname aan wetenschappelijk onderzoek (studies)
De patiëntenorganisatie vindt het belangrijk dat ziekenhuizen deelnemen aan studies. Deelname aan studies geeft patiënten soms een extra behandel-mogelijkheid, maar zorgt er ook voor dat het team gewend is om grondig en protocollair te werken. Aan de volgende landelijke studies konden alle ziekenhuizen meedoen: de TRAP-2-studie, de LyRICX-studie en de CRITICS-II-studie. Het slokdarmkanker- en maagkankerteam in het Catharina Ziekenhuis neemt deel aan de TRAP-2-studie, de LyRICX-studie en de CRITICS-II-studie. Het ziekenhuis neemt daarnaast deel aan veel andere klinische studies. Het team publiceert veel artikelen over de studies in wetenschappelijke tijdschriften (82 artikelen in drie jaar).

Researchverpleegkundigen
Het ziekenhuis heeft 4 research-verpleegkundigen voor ondersteuning bij studies naar slokdarmkanker en maagkanker.

Zorgevaluatie door het ziekenhuis
Het Catharina Ziekenhuis vergelijkt de eigen resultaten van de slokdarmkanker- en maagkankerzorg met die van andere ziekenhuizen, in het bijzijn van patiëntvertegenwoordigers van SPKS Leven met maag- of slokdarmkanker.

Diagnostiek - Her2Neu-test
De richtlijn geeft aan dat als iemand voor uitgezaaide slokdarm- of maagkanker behandeld gaat worden met chemotherapie bestaande uit twee of drie middelen (doublet- of triplet-therapie), een Her2Neu-test moeten plaatsvinden om te bepalen of toedienen van het middel trastuzumab bij de chemotherapie beter werkt. Van alle mensen die in de periode 2019-2021 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en in het Catharina Ziekenhuis zijn behandeld met systemische therapie is bij 97,4% een Her2Neu-test uitgevoerd. Dat aandeel was veel hoger dan het landelijk gemiddelde van 90,6%.

Diagnostiek - Aantal verwijderde lymfeklieren
De richtlijn zegt dat de chirurg bij een operatie minimaal 15 lymfeklieren moet verwijderen. De patholoog moet namelijk minimaal 15 lymfeklieren onderzoeken om betrouwbaar vast te kunnen stellen of de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren. In de periode 2019-2021 verwijderde het Catharina Ziekenhuis 15 of meer lymfeklieren bij 100% van de operaties voor slokdarmkanker. Dit was veel meer dan het landelijk gemiddelde (97,0%).
In de periode 2019-2021 verwijderde het Catharina Ziekenhuis 15 of meer lymfeklieren bij 98,5% van de operaties voor maagkanker. Dat was veel meer dan het landelijk gemiddelde (92,9%).

Behandeling – behandeling voorafgaande aan de operatie
Bij slokdarmkanker en maagkanker beveelt de richtlijn aan om alle mensen die men verwacht te kunnen genezen met een operatie, voorafgaande aan de operatie te behandelen met medicatie en/of radiotherapie. Uitzondering daarop zijn de mensen met een kleine tumor (T1 slokdarmkanker of T1 maagkanker).

• In het Catharina Ziekenhuis gebeurde dat in de periode 2019-2021 bij 100% van de slokdarmkankerpatiënten. Dat was veel meer dan het landelijk gemiddelde (96,9%).
• In het Catharina Ziekenhuis gebeurde dat in de periode 2019-2021 bij 57,6% van de maagkankerpatiënten. Het landelijk gemiddelde was 65,7%. Het Catharina ziekenhuis opereert relatief veel mensen met slokdarmkanker of maagkanker die ouder zijn dan 75 jaar. Dit kan een verklaring zijn voor een iets lager percentage met een behandeling voorafgaande aan de operatie.

• Onderzoekslijnen: verbeteren van herstel na operatie, demping van de ontstekingsreactie na operatie door een soort pacemaker, onderzoek naar variatie in slokdarm/maagkanker zorg, innovatieve diagnostiek en behandeling van vroegcarcinomen, onderzoek naar de kwaliteit van leven bij Barrett patiënten.
• Opleiding: Er is een structureel opleidingsprogramma voor bezoekende ziekenhuizen. Jaarlijks ontvangen wij 6-8 groepen vanuit Europese Upper GI klinieken. Bovendien bieden we plek aan buitenlandse chirurgen om zich verder toe te leggen op slokdarm/maagchirurgie.
• Medisch specialisten van het Catharina Ziekenhuis waren lid van de Richtlijnencommissie maagkanker (versie 2.2, 2017) en slokdarmkanker (versie 1.0, 2010).

Slokdarmkanker kan genezend worden behandeld door verwijdering van de slokdarm (buismaagoperatie) of door een combinatie van chemotherapie (medicijnen) en radiotherapie zonder of met slokdarmoperatie of door chemotherapie (medicijnen) gevolgd door een slokdarmoperatie.

Soms wordt besloten om deze behandelingen toch niet te doen, bijvoorbeeld omdat de kans op complicaties en gevolgen van de behandeling voor de patiënt zo groot zijn, dat deze dit risico niet wil nemen. Bij deze afweging speelt de (soms geringe) kans op genezing een belangrijke rol.
Soms wordt een tumor in een heel vroeg stadium ontdekt en kan er een endoscopische verwijdering plaatsvinden (EMR/ESD). Dan kunnen de slokdarm en maag worden behouden.

Operaties
Het Catharina Ziekenhuis deed in de periode 2019-2021 gemiddeld 47,0 operaties voor slokdarmkanker per jaar, hiervan waren er 99,3% in opzet genezend. Het landelijk gemiddelde was 50,0 operaties, waarvan 99,6% in opzet genezend.

Slokdarmkanker kan na een eerdere behandeling terugkomen. Soms kan er dan een operatie plaatsvinden, dit heet een salvage-operatie. Deze operaties zijn complexer en kunnen meer complicaties geven. Ze worden niet vaak gedaan en niet door alle ziekenhuizen. In heel Nederland werden er in 2019-2021 gemiddeld 22 van dit soort operaties per jaar gedaan. Daarvan voerde het Catharina Ziekenhuis er gemiddeld 0,3 uit.

Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het Catharina Ziekenhuis gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 103,3 patiënten per jaar radiotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 87,4 patiënten.

Chemotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het Catharina Ziekenhuis behandelde in de periode 2019-2021 88,3 patiënten per jaar met chemotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 23,3 patiënten.

Van alle patiënten die in de periode 2019-2021 in het Catharina Ziekenhuis een diagnose slokdarmkanker kregen die naar verwachting te genezen was, heeft 76,9% een behandeling gekregen die een genezend doel had. Dit percentage lag binnen het gebied dat de experts definieerden als correct (60%-95%). We zien dat het Catharina Ziekenhuis patiënten die bij hen de diagnose slokdarmkanker krijgen die met genezing als doel kan worden behandeld, relatief vaak behandelen met chemoradiatie (30,6%). Het landelijk gemiddelde was 27,3%.
Het deel van de patiënten dat niet werd behandeld of niet werd behandeld met het doel te genezen was 23,1%. Dat was kleiner dan het landelijk gemiddelde (27,8%).

Behandeling vóór de operatie
Patiënten kunnen voorafgaand aan de operatie voor slokdarmkanker worden behandeld met chemotherapie en/of bestraling. In Nederland werd dat in de periode 2019-2021 veel toegepast. In het Catharina Ziekenhuis was dat 100%. Dat was veel vaker dan het landelijk gemiddelde (96,9%).
Na chemoradiatie (combinatie van chemotherapie en radiotherapie) is een operatie niet altijd meer nodig. Als patiënt kun je dan kiezen om af te zien van de operatie. Het Catharina Ziekenhuis nam deel aan een wetenschappelijk onderzoek (de SANO-trial) waarin deze werkwijze werd onderzocht. Deze studie is afgerond. In afwachting van de resultaten biedt het Catharina Ziekenhuis nog steeds de mogelijkheid van ‘actief waakzaam wachten’ na een behandeling met chemotherapie en bestraling (SANO-II studie).

Type operaties
Van alle operaties voor slokdarmkanker werd in het Catharina Ziekenhuis in de periode 2019-2021 99,2% compleet minimaal invasief uitgevoerd. Dit zijn gemiddeld 39,0 operaties per jaar (bron NKR, met mogelijk een onderschatting van het aantal operaties). In Nederland wordt gemiddeld 86,7% van de operaties voor slokdarmkanker compleet minimaal invasief uitgevoerd. Dat zijn gemiddeld 35,2 operaties per jaar (bron NKR, met mogelijk een onderschatting van het aantal operaties). Deze manier van opereren is complex en niet altijd mogelijk.

Bij minimaal invasieve operaties voor slokdarmkanker kan gekozen worden voor verschillende technieken. Deze technieken verschillen in de locatie van de snedes die de chirurg maakt en de locatie waar de verbindingsnaad wordt aangelegd: ter hoogte van de hals of ter hoogte van de borstholte. De keuze voor een techniek wordt onder andere bepaald door de plaats van de tumor en de conditie van de patiënt. Echter, chirurgen kunnen ook zelf een voorkeur hebben voor een bepaalde techniek. Op dit moment is nog niet helemaal duidelijk welke techniek het beste is. Iedere techniek heeft voor- en nadelen. Bij een halsnaad is er meer kans op stenose, heesheid en naadlekkages. Bij een naad in de borstholte is er meer kans op problemen áls er een naadlekkage plaatsvindt. Laat je daarom goed informeren over de verschillende mogelijkheden.
In de periode 2019-2021 had het Catharina Ziekenhuis een voorkeur voor operaties waarbij de verbindingsnaad wordt aangelegd in borstholte (transthoracaal) (98,3% van de operaties). Indien de naad niet in de borstholte aangelegd kan worden, bijvoorbeeld vanwege de plek van de tumor (hoog), dan biedt het ziekenhuis ook een operatie volgens McKeown aan, waarbij de naad in de hals wordt gelegd.

Aantal verwijderde lymfeklieren
De richtlijn zegt dat de chirurg bij een operatie minimaal 15 lymfeklieren moet verwijderen. De patholoog moet namelijk minimaal 15 lymfeklieren onderzoeken om betrouwbaar vast te kunnen stellen of de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren. In de periode 2019-2021 verwijderde het Catharina Ziekenhuis 15 of meer lymfeklieren bij 100% van de operaties voor slokdarmkanker. Dit was veel meer dan het landelijk gemiddelde (97,0%).

Doorlooptijd
In 2021 was in het Catharina Ziekenhuis de mediane doorlooptijd tussen diagnose en start behandeling 31,5 dagen voor patiënten die in het Catharina Ziekenhuis de diagnose slokdarmkanker kregen. Het landelijk gemiddelde was 38,3 dagen. Voor patiënten die na de diagnose slokdarmkanker zijn verwezen naar het Catharina Ziekenhuis vanuit een ander ziekenhuis was de mediane doorlooptijd 33,0 dagen. Het landelijk gemiddelde was 36,9 dagen.

Uitkomst volgens het boekje
In het Catharina Ziekenhuis had in 2020/2021 62,5% van de operaties voor slokdarmkanker een uitkomst “volgens het boekje” (textbook outcome). Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (55,0%).

• 18,0% van de operaties voor slokdarmkanker had in 2020/2021 een gecompliceerd beloop. Dat was veel lager dan het landelijk gemiddelde (26,2%). Hierbij geldt, hoe lager het percentage, hoe beter (er is dan minder vaak een gecompliceerd beloop geweest).
• 95,0% van de operaties voor slokdarmkanker in het Catharina Ziekenhuis waren in 2020/2021 operaties met schone snijranden. Het landelijk gemiddelde was 95,1%.
• Van alle patiënten die een slokdarmkankeroperatie kregen met als doel genezing, kreeg 7% last van een naadlekkage.
• Het percentage patiënten dat binnen 30 dagen of in het ziekenhuis overleed na een slokdarmkankeroperatie die genezing als doel had, was in het Catharina Ziekenhuis in 2020/2021 5,5%. Het landelijk gemiddelde was 2,7%. Mogelijk komt dit doordat patiënten die geopereerd worden in het Catharina Ziekenhuis vaker andere aandoeningen hebben en veel vaker uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker hebben dan landelijk gemiddeld.

Overleving na operatie
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 voor slokdarmkanker zijn geopereerd in het Catharina Ziekenhuis, was twee jaar na de operatie voor slokdarmkanker 77,7% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (70,7%). Als we de overlevingscijfers corrigeren voor kenmerken van de patiënten van het Catharina Ziekenhuis dan is de kans om te overleven, vergelijkbaar met het landelijke cijfer.

Kans op terugkeer van de ziekte
De kans dat de slokdarmkanker terugkomt na een operatie hiervoor in het Catharina Ziekenhuis hebben we gecorrigeerd voor kenmerken van de patiënten die daar in de periode 2015-2016 zijn geopereerd voor slokdarmkanker. Na deze correctie was de kans op terugkeer van de ziekte kleiner dan het landelijke cijfer.

Overleving na terugkeer van de ziekte
Van het aantal mensen dat in het Catharina Ziekenhuis in de periode 2015-2016 geopereerd is voor slokdarmkanker of voor maagkanker én bij wie de kanker na de operatie is teruggekeerd (recidief), was één jaar na het recidief 25,4% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (21,4%).

Wanneer de kanker zich heeft verspreid in het lichaam, is een genezende behandeling vaak niet meer mogelijk en richt de behandeling zich op levensverlenging, het verminderen van de klachten en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Chemotherapie, radiotherapie en doelgerichte therapie zijn behandelopties voor uitgezaaide slokdarmkanker.

Operaties
Het Catharina Ziekenhuis voerde in de periode 2019-2021 gemiddeld per jaar 0,3 palliatieve resecties uit voor slokdarmkanker. Dat was gemiddeld 0,7% van alle slokdarmkankeroperaties. Bij een palliatieve resectie wordt (een deel van) de slokdarm verwijderd waarbij het doel niet is om de patiënt te genezen. Dit is soms een mogelijkheid als de kanker zich heeft verspreid door het lichaam, maar ook wanneer de tumor niet volledig te verwijderen is. Het landelijk gemiddelde was 0,2 resecties. Dit was gemiddeld 0,4% van alle slokdarmkankeroperaties.

Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het Catharina Ziekenhuis gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 103,3 patiënten per jaar radiotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 87,4 patiënten.

Chemotherapie kan gegeven worden bij een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het Catharina Ziekenhuis behandelde in de periode 2019-2021 88,3 patiënten per jaar met chemotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 23,3 patiënten.

Her2Neu-test voor start systemische therapie
De richtlijn geeft aan dat als iemand voor uitgezaaide slokdarm- of maagkanker behandeld gaat worden met chemotherapie bestaande uit twee of drie middelen (doublet- of triplet-therapie) een Her2Neu-test moeten plaatsvinden om te bepalen of toedienen van het middel trastuzumab bij de chemotherapie beter werkt. Van alle mensen die in de periode 2019-2021 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en in het Catharina Ziekenhuis zijn behandeld met doublet- of triplet-therapie is bij 97,4% een Her2Neu-test uitgevoerd. Dat aantal was veel hoger dan het landelijk gemiddelde van 90,6%.

Behandeling met systemische therapie
In het Catharina Ziekenhuis kregen in de periode 2019-2021 per jaar gemiddeld 21,3 mensen de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker. Hiervan kreeg 53,1% systemische therapie. Dit was bijna altijd chemotherapie, eventueel aangevuld met immuuntherapie of doelgerichte therapie. Dat percentage was hoger dan de 20% die experts aangaven als minimum.

Tweedelijnsbehandeling met systemische therapie
Soms worden patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie (tweedelijnsbehandeling met systemische therapie). Uit studies blijkt dat patiënten uit ziekenhuizen die vaker een tweede behandeling geven, een betere overleving hebben. Van alle mensen die in de periode 2015-2016 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen waarvoor ze al een eerste systemische behandeling hadden gehad in het Catharina Ziekenhuis, werd 39,0% van de patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie. Dat was hoger dan het landelijk gemiddelde (30,7%).

Relatieve overleving na diagnose in het Catharina Ziekenhuis
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 in het Catharina Ziekenhuis de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen was na één jaar 25,1% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (22,4%).

Overleving na systemische behandeling
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en hiervoor systemische behandeling kregen in het Catharina Ziekenhuis was één jaar na de behandeling 50,8% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (42,3%).

Maagkanker kan genezend worden behandeld door verwijdering van de maag of door een combinatie van chemotherapie (medicijnen) en een operatie.

Soms wordt besloten om deze behandelingen toch niet te doen, bijvoorbeeld omdat de kans op complicaties en gevolgen van de behandeling voor de patiënt zo groot zijn, dat deze dit risico niet wil nemen. Bij deze afweging speelt de (soms geringe) kans op genezing een belangrijke rol.

Operaties
Het Catharina Ziekenhuis deed in de periode 2020-2021 gemiddeld 31,3 operaties voor maagkanker per jaar, hiervan waren er 100% in opzet genezend. Het landelijk gemiddelde was 26,5 operaties, waarvan 95,9% in opzet genezend.

Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden bij een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het Catharina Ziekenhuis gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 7,7 patiënten per jaar radiotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 5,1 patiënten.

Chemotherapie kan gegeven worden bij een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het Catharina Ziekenhuis behandelde in de periode 2019-2021 18,7 patiënten per jaar met chemotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 6,3 patiënten.

Van alle patiënten die in de periode 2019-2021 in het Catharina Ziekenhuis een diagnose maagkanker kregen die in theorie te genezen was, heeft 82,5% een behandeling gekregen die in opzet een genezend doel had. Dit percentage lag binnen het gebied dat de experts definieerden als correct (60%-95%). Het Catharina Ziekenhuis heeft bij minder dan 30 patiënten de primaire diagnose ‘maagkanker die in theorie te genezen was’ gesteld. Daarom is het lastig een betrouwbaar percentage te berekenen.

Behandeling vóór de operatie
Patiënten kunnen voorafgaand aan de maagkankeroperatie worden behandeld met chemotherapie. In het Catharina Ziekenhuis gebeurde dat in de periode 2019-2021 bij 57,6% van de maagkankeroperaties. Het landelijk gemiddelde was 65,7%.

Type operaties
Van alle operaties voor maagkanker in het Catharina Ziekenhuis werd in de periode 2019-2021 87,8% compleet minimaal invasief uitgevoerd. Dit zijn gemiddeld 28,7 operaties per jaar (bron NKR, met mogelijk een onderschatting van het aantal operaties). In Nederland werd gemiddeld 83,0% van de operaties voor maagkanker compleet minimaal invasief uitgevoerd. Dat zijn gemiddeld 22,6 operaties per jaar (bron NKR, met mogelijk een onderschatting van het aantal operaties). Deze manier van opereren is complex en niet altijd mogelijk.

Behandeling ná de operatie
Patiënten kunnen ook ná de operatie worden behandeld met chemotherapie. Niet alle patiënten komen hier na de operatie nog aan toe. Van alle patiënten die in het Catharina Ziekenhuis in de periode 2019-2021 een maagkankeroperatie hebben gehad, heeft 35,8% chemotherapie na de operatie gekregen. Het landelijk gemiddelde was 52,3%. Het ziekenhuis neemt deel aan de CRITICS-II studie. In deze studie wordt onderzocht wat de waarde is van verschillende behandelingen vóór de operatie. Er wordt dan geen behandeling meer gegeven ná de operatie. Als een ziekenhuis dus meedoet met deze studie, is het percentage patiënten met chemotherapie na de operatie lager.

Aantal verwijderde lymfeklieren
De richtlijn zegt dat de chirurg bij een operatie minimaal 15 lymfeklieren moet verwijderen. De patholoog moet minimaal 15 lymfeklieren onderzoeken om betrouwbaar vast te kunnen stellen of de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren. In de periode 2019-2021 verwijderde het Catharina Ziekenhuis 15 of meer lymfeklieren bij 98,5% van de operaties voor maagkanker. Dit was veel meer dan het landelijk gemiddelde (92,9%).

Doorlooptijd
In 2021 was in het Catharina Ziekenhuis de mediane doorlooptijd tussen diagnose en start behandeling 22,0 dagen voor patiënten die in het Catharina Ziekenhuis de diagnose maagkanker kregen. Het landelijk gemiddelde was 43,6 dagen.
Voor patiënten die na de diagnose maagkanker zijn verwezen naar het Catharina Ziekenhuis vanuit een ander ziekenhuis was de mediane doorlooptijd 47,0 dagen. Het landelijk gemiddelde was 48,2 dagen.

Uitkomst volgens het boekje
In het Catharina Ziekenhuis had in 2020/2021 69,7% van de operaties voor maagkanker een uitkomst “volgens het boekje” (textbook outcome). Dit was duidelijk (significant) hoger is dan het landelijk gemiddelde (56,5%).

• 12,1% van de operaties voor maagkanker had in 2020/2021 een gecompliceerd beloop. Dat was veel lager dan het landelijk gemiddelde (18,3%). Hierbij geldt, hoe lager het percentage, hoe beter (er is dan minder vaak een gecompliceerd beloop geweest).
• 98,5% van de operaties voor maagkanker in het Catharina Ziekenhuis waren in 2020/2021 operaties met schone snijranden. Het landelijk gemiddelde was 93,7%.
• Van alle patiënten die een maagkankeroperatie kregen met als doel genezing, kreeg 4% last van een naadlekkage.
• Het percentage patiënten dat binnen 30 dagen of in het ziekenhuis overleed na een maagkankeroperatie die genezing als doel had, was in het Catharina Ziekenhuis in 2020/2021 2,4%. Het landelijk gemiddelde was 3,3%.

Overleving na operatie
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 voor maagkanker zijn geopereerd in het Catharina Ziekenhuis, was twee jaar na de operatie 73,1% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (69,6%).

Als we de overlevingscijfers corrigeren voor kenmerken van de patiënten van het Catharina Ziekenhuis dan is de kans om te overleven, vergelijkbaar met het landelijke cijfer landelijke cijfer.

Kans op terugkeer van de ziekte
De kans dat de maagkanker terugkomt na een operatie hiervoor in Het Catharina Ziekenhuis is gecorrigeerd voor kenmerken van de patiënten die daar in de periode 2015-2016 zijn geopereerd voor maagkanker. Na deze correctie was de kans op terugkeer van de ziekte vergelijkbaar met het landelijke cijfer.

Overleving na terugkeer van de ziekte
Van het aantal mensen dat in het Catharina Ziekenhuis in de periode 2015-2016 geopereerd is voor maagkanker of voor slokdarmkanker én bij wie de kanker na de operatie is teruggekeerd (recidief), was één jaar na het recidief 25,4% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (21,4%).

Wanneer de kanker zich heeft verspreid in het lichaam, is een genezende behandeling vaak niet meer mogelijk en richt de behandeling zich op levensverlenging, het verminderen van de klachten en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Bij uitgezaaide maagkanker kan dan soms een operatie de klachten verminderen. Chemotherapie, radiotherapie en doelgerichte therapie zijn andere behandelopties voor uitgezaaide maagkanker.

Operaties
Het Catharina Ziekenhuis voerde in de periode 2019-2021 geen palliatieve resecties uit voor maagkanker. Bij een palliatieve resectie wordt (een deel van) de maag verwijderd waarbij het doel niet is om de patiënt te genezen. Dit is soms een mogelijkheid als de kanker zich heeft verspreid door het lichaam, maar ook wanneer de tumor niet volledig te verwijderen is. Het landelijk gemiddelde was 0,8 resecties. Dit was gemiddeld 3,1% van alle maagkankeroperaties.

Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het Catharina Ziekenhuis gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 7,7 patiënten per jaar radiotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 5,1 patiënten.

Chemotherapie kan gegeven worden bij een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het Catharina Ziekenhuis behandelde in de periode 2019-2021 18,7 patiënten per jaar met chemotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 6,3 patiënten.

Her2Neu-test voor start systemische therapie
De richtlijn geeft aan dat als iemand voor uitgezaaide slokdarm- of maagkanker behandeld gaat worden met chemotherapie bestaande uit twee of drie middelen (doublet of triplet therapie) een Her2Neu-test moeten plaatsvinden om te bepalen of toedienen van het middel trastuzumab bij de chemotherapie beter werkt. Van alle mensen die in de periode 2019-2021 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en in het Catharina Ziekenhuis zijn behandeld met doublet- of triplet-therapie is bij 97,4% een Her2Neu-test uitgevoerd. Dat aantal was veel hoger dan het landelijk gemiddelde van 90,6%.

Behandeling met systemische therapie
In het Catharina Ziekenhuis kregen in de periode 2019-2021 per jaar gemiddeld 21,3 mensen de primaire diagnose uitgezaaide slokdarm- of maagkanker. Hiervan kreeg 53,1% systemische therapie. Dit was bijna altijd chemotherapie, eventueel aangevuld met immuuntherapie of doelgerichte therapie. Dat percentage was hoger dan de 20% die experts aangaven als minimum.

Tweedelijnsbehandeling met systemische therapie
Soms worden patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie, doelgerichte therapie of immunotherapie (tweedelijnsbehandeling met systemische therapie). Uit studies blijkt dat patiënten uit ziekenhuizen die vaker een tweede behandeling geven, een betere overleving hebben. Van alle mensen die in de periode 2015-2016 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarm- of maagkanker kregen waarvoor ze al een eerste systemische behandeling hadden gehad in het Catharina Ziekenhuis, werd 39,0% van de patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie. Dat was hoger dan het landelijk gemiddelde (30,7%).

Relatieve overleving na diagnose in het Catharina Ziekenhuis
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 in het Catharina Ziekenhuis de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen was na één jaar 25,1% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (22,4%).

Overleving na systemische behandeling
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en hiervoor systemische behandeling kregen in het Catharina Ziekenhuis was één jaar na de behandeling 50,8% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (42,3%).

We hebben patiënten gevraagd naar hun ervaringen met de artsen, verpleegkundig specialisten, oncologie-verpleegkundigen en andere medewerkers.
Patiënten gaven dit onderdeel een gemiddeld cijfer van 9,3.
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore van 79. Dit is heel goed.

Artsen
Patiënten gaven artsen een gemiddeld cijfer van 9,2.
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 77. Dit is heel goed.
Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:

• Deskundigheid: 9,2
• Serieus genomen worden: 9,4
  
• Tijd die ze voor je hadden: 9,1
  
• Vriendelijkheid: 9,1
  
• Gesteund voelen: 9,1
  
• Aandacht voor uw naaste: 9,0

Verpleegkundig specialisten en oncologieverpleegkundigen
Patiënten gaven aan verpleegkundig specialisten en oncologieverpleegkundigen een gemiddeld cijfer van 9,4.
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 82. Dit is heel goed.
Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:

• Deskundigheid: 9,3
  
• Serieus genomen worden: 9,5
  
• Tijd die ze voor je hadden: 9,4
  
• Vriendelijkheid: 9,5
  
• Gesteund voelen: 9,5
  
• Aandacht voor uw naaste: 9,3
  

Andere medewerkers van het ziekenhuis
Patiënten gaven andere medewerkers van het ziekenhuis een gemiddeld cijfer van 9,2.
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 71. Dit is goed.

Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:

• Samenwerking tussen de medewerkers in het ziekenhuis: 9,0
  
• Vriendelijkheid overige medewerkers: 9,3

Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 92. Dit is heel goed.
Patiënten gaven hun vaste aanspreekpunt voor tevredenheid: 9,6
Het gemiddelde cijfer dat patiënten hun vaste aanspreekpunt gaven: 9,5

Alle patiënten gaven aan een vast aanspreekpunt te hebben.
Wie was het vaste aanspreekpunt voor patiënten:

• Een oncologie-verpleegkundige: 55%
  
• Een arts: 17%
  
• Een verpleegkundig specialist: 26%
  
• Iemand anders: 2%

Een vast aanspreekpunt heeft verschillende taken.
Patiënten gaven deze cijfers voor taken van het vaste aanspreekpunt:

• Overzicht over de ziekte: 9,5
• Hulp geven: 9,6
  
• Hulp geven aan familie of partner: 9,5
  
• Kennen van patiënt als persoon: 9,4
  
• Makkelijk bereikbaar zijn: 9,3

Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 69. Dit is goed.
Patiënten gaven voor hun tevredenheid over de planning van hun afspraken een 9,0.

Een deel van de patiënten gaf aan:

• Afspraken worden op één dag gepland, als dat medisch kan: 91%
• Bij afspraken wordt aan dagen en tijden gedacht die goed uitkomen: 60%
• Afspraken kunnen op afstand. bijvoorbeeld via beeldbellen of telefoon: 56%

Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 88. Dit is heel goed. Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:

• Vertrouwen dat alle mogelijke behandelingen besproken zijn: 9,3
• Tevredenheid over de hulp bij de keuze voor een behandeling: 9,1

Met een deel van de patiënten is gesproken over:

• Kansen op langer leven en/of beter worden: 97%
• Minder last krijgen van klachten: 100%
  
• Bijwerkingen en problemen door de behandeling: 97%
  
• Gevolgen die lang duren of pas later ontstaan: 94%
  
• De mogelijkheid om te kiezen voor ‘niet meer behandelen’: 68%
  
• Wat ze belangrijk vinden in het leven: 80%

We hebben patiënten gevraagd naar hun ervaringen met vragenlijsten over hun gezondheid, het aangeboden krijgen van professionele hulp bij problemen en het aangeboden krijgen van informatie over patiëntenorganisatie en inloophuis voor mensen met kanker.

Omgerekend heeft dit onderdeel een waarderingsscore van 59. Dit is voldoende.

Gebruik van vragenlijsten over gezondheid
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 73. Dit is goed.

Veel ziekenhuizen gebruiken vragenlijsten die inzicht geven hoe patiënten zelf hun gezondheid ervaren. Daar staan bijvoorbeeld vragen in over moe zijn, pijn hebben, somber zijn, angst hebben of problemen met de concentratie.
Wanneer een ziekenhuis structureel gebruik maakt van dit soort vragenlijsten is dit een goed startpunt om te praten over de persoonlijke behoefte van de patiënt.
Van alle respondenten gaf 81% aan een vragenlijst te hebben ontvangen.
Van alle respondenten die aangaven een vragenlijst te hebben ingevuld, gaf 55% aan dat de resultaten hiervan met hen besproken zijn.
Het gemiddelde cijfer dat patiënten dit gesprek gaven: 9,5

Problemen door kanker en professionele hulp
Sommige patiënten wilden professionele hulp voor problemen. Wij laten hier de problemen zien als minimaal 20% van de patiënten aangaf voor dit probleem hulp te willen én dit minimaal 5 patiënten waren:

• Lichamelijke problemen zoals pijn of vermoeidheid (59%)
• Problemen met eten, drinken en/of gewicht (80%)

Van de mensen die graag professionele hulp wilden, kreeg een gedeelte deze hulp van het Catharina Ziekenhuis of werd hiervoor verwezen:

• Lichamelijke problemen zoals pijn of vermoeidheid: 85% kreeg hulp aangeboden van het ziekenhuis.
• Problemen met eten, drinken en/of gewicht: 95% kreeg hulp aangeboden van het ziekenhuis.

Contact met andere mensen met kanker (lotgenoten)
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 45. Dit is voldoende.

• Een deel van de patiënten gaf aan dat dit werd aangeboden:
• Informatie over een patiëntenorganisatie: 66%
• Informatie over een inloophuis voor mensen met kanker: 24%

Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore 91. Dit is heel goed.
Patiënten gaven als antwoord op de vraag of ze het Catharina Ziekenhuis aanraden een 9,6.

Wat nog beter kan
Het aantal genoemde verbeterpunten per onderwerp was laag. Daarom noemen we hier geen onderwerpen voor verbetering.

Complimenten
82,4% (28 van de 34 mensen) gaf een compliment.
Patiënten gaven een compliment over de volgende onderwerpen:

• Deskundigheid/expertise van zorgverleners
• Bejegening/toewijding van zorgmedewerkers naar patiënt en naasten
• Communicatie van zorgmedewerkers naar patiënt en naasten
• Algemene onderwerpen