Deze website maakt gebruik van cookies voor een optimale gebruikersbeleving. Lees onze cookieverklaring
Als kankerpatiëntenorganisatie (NFK en SPKS Leven met maag- of slokdarmkanker) vinden we dat het AVL het heel goed doet als we kijken naar kenmerken van expertzorg voor slokdarmkanker en maagkanker. Het ziekenhuis is heel gespecialiseerd in de zorg voor patiënten met slokdarmkanker of maagkanker. Het ziekenhuis doet het heel goed als we kijken naar zorg volgens richtlijnen en deelname aan wetenschappelijk onderzoek. Het ziekenhuis doet het goed als we kijken naar behandelingen en de resultaten ervan. Het AVL doet het heel goed op het gebied van het zorgaanbod voor mensen met slokdarmkanker of maagkanker. Over de ervaringen van patiënten met deze zorg kunnen we geen uitspraak doen, omdat het AVL een eigen vragenlijst gebruikt waarin een deel van onze vragen ontbreken.
Het ziekenhuis is heel gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker.
Het ziekenhuis doet het op het gebied van wetenschappelijk klimaat en zorg volgens richtlijnen heel goed.
Het ziekenhuis doet het op het gebied van behandelingen en de resultaten ervan goed.
Het ziekenhuis doet het op het gebied van het zorgaanbod voor mensen met slokdarmkanker of maagkanker heel goed.
De ervaringen van patiënten met deze zorg: het ziekenhuis gebruikt een eigen vragenlijst waardoor we hier maar gedeeltelijk inzicht in hebben.
Het spijsverteringskanaal is van levensbelang. Ieder jaar krijgen ongeveer 2.500 mensen in Nederland de diagnose slokdarmkanker en ongeveer 1.000 mensen krijgen te horen dat ze maagkanker hebben. Kanker in het spijsverteringskanaal kan verregaande gevolgen hebben voor uw kwaliteit van leven. Het team van het AVL Slokdarm- en Maagkankercentrum is gespecialiseerd in de behandeling van mensen met slokdarm- en maagkanker. Hierdoor zijn alle artsen en verpleegkundigen gespecialiseerd op dit vakgebied. Dat betekent expertise en jarenlange ervaring op dit specifieke vakgebied. Ons team zet zich iedere dag maximaal voor u in om de beste behandeling te geven met de hoogste kwaliteit van leven. Zorg en wetenschappelijk onderzoek gaan in ons ziekenhuis hand in hand. Daardoor hebben wij veel zicht op nieuwe ontwikkelingen in de zorg.
Heeft u (misschien) slokdarmkanker of maagkanker? Wij helpen u graag, we weten wat er op u en uw naasten afkomt en zorgen ervoor dat u gedurende het gehele behandeltraject optimaal wordt ondersteund.
Het AVL is een referentiecentrum voor andere ziekenhuizen en voert tweede meningen uit. Dit betekent dat patiënten uit het hele land door hun huisarts of medisch specialist verwezen kunnen worden naar dit ziekenhuis voor de gehele slokdarmkankerzorg en maagkankerzorg. Ook worden patiënten vanuit andere ziekenhuizen verwezen voor deelname aan wetenschappelijke onderzoek waaraan het AVL deelneemt.
Het ziekenhuis werkt intensief samen op zowel nationaal als op internationaal niveau op het gebied van wetenschappelijk onderzoek en opleiding. AVL neemt deel aan internationale studies en is bezig met het organiseren van een internationaal maagkankercongres.
Het ziekenhuis werkt samen met het Amsterdam UMC voor mensen die slokdarmkanker in een vroeg stadium hebben. Ook werken ze samen met het Erasmus MC voor mensen die zonder operatie zijn behandeld voor slokdarmkanker en actieve bewaking (active surveillance) nodig hebben.
Het AVL werkt in de regio samen met meerdere ziekenhuizen en heeft een regionaal zorgpad, zodat de diagnostiek en de controles worden afgestemd wanneer patiënten in meerdere ziekenhuizen zorg krijgen.
Antoni van Leeuwenhoek (AVL)
Het ziekenhuis is heel gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker. De zorgverleners voor diagnostiek zijn voor een groot deel gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker. De zorgverleners voor behandeling zijn voor een groot deel gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker. Het AVL ziet nieuwe patiënten met slokdarmkanker of maagkanker. Artsen uit andere ziekenhuizen vragen de artsen van dit ziekenhuis om advies bij diagnosestelling en behandeling.
Bij de zorg voor patiënten met slokdarmkanker of maagkanker zijn veel verschillende medische specialismen betrokken. Het ziekenhuis kan er voor kiezen om een (klein) deel van alle artsen binnen zo’n specialisme zorg te laten leveren voor slokdarmkanker en maagkanker. Wij zien dat als een onderdeel van specialisatie. Het AVL heeft dit vergaand gerealiseerd voor 6 van de 7 betrokken specialismen. En enigszins gerealiseerd voor het laatste betrokken specialisme.
Een ander onderdeel van specialisatie is dat de artsen die slokdarmkankerzorg en maagkankerzorg leveren, hier ook veel tijd en aandacht voor hebben. Bijvoorbeeld doordat zij ten minste de helft van hun tijd aan slokdarmkanker en maagkanker besteden óf doordat zij maximaal 3 kankersoorten (of andere ziektes) als aandachtsgebied hebben. Wij noemen hen dan gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker. Hieronder wordt per specialisme beschreven in hoeverre dit geldt voor de artsen in het AVL.
Diagnostiek
In het AVL doen de volgende artsen diagnostiek voor slokdarmkanker en maagkanker:
4
MDL-artsen, allen gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker;
3 radiologen, allen gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker; er wordt gewerkt volgens een protocol dat per patiënt alle diagnostiek voor de primaire diagnose door 1 radioloog wordt gezien.
2 nucleair geneeskundigen, beiden gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker.
3 pathologen, waarvan 2 gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker.
Behandeling
In het AVL doen de volgende artsen behandelingen voor slokdarmkanker en maagkanker:
3 chirurgen, allen gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker;
3 internist-oncologen, allen gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker;
5 radiotherapeuten, allen gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker.
Van de 4 verpleegkundig specialisten in het team, die vast aanspreekpunt zijn voor de patiënten, leggen 3 zich toe op begeleiding van patiënten met slokdarmkanker of maagkanker.
Het ziekenhuis is een referentiecentrum voor alle zorg voor patiënten met slokdarmkanker of maagkanker. Deze functie heeft het voor het hele land. Het voert second opinions (tweede meningen) uit voor patiënten uit andere ziekenhuizen.
Het aantal mensen dat in de periode 2019-2021 in het AVL is gediagnosticeerd met en/of behandeld voor slokdarmkanker of maagkanker is gemiddeld 172,3 patiënten per jaar. Het landelijk gemiddelde was 55,8 patiënten.
Het AVL voerde in de periode 2019-2021 jaarlijks gemiddeld de volgende operaties voor slokdarmkanker of maagkanker uit:
Het ziekenhuis behandelde per jaar voor slokdarmkanker of maagkanker (in de periode 2019-2021):
De groep patiënten die het ziekenhuis bedient kan verschillen tussen ziekenhuizen. Daarom geven we hier informatie over de mensen bij wie de diagnose is gesteld of die zijn geopereerd in het ziekenhuis ten opzichte van het landelijk gemiddelde.
Leeftijd
Als we kijken naar leeftijd, zien we de volgende gemiddelde waardes per jaar in de periode 2019-2021:
Stadium van de ziekte
Als we kijken naar het stadium van de ziekte, zien we de volgende gemiddelde waardes per jaar in de periode 2019-2021:
Meerdere aandoeningen
Als we kijken naar de groep patiënten met één of meer andere ziekten (mensen met co-morbiditeit), zien we het volgende. Van de 46,0 mensen die geopereerd zijn voor maag- en slokdarmkanker weten we van 29,7 mensen of ze al dan niet één of meer andere ziekten hebben. In de periode 2019-2021 hadden in het AVL gemiddeld per jaar 11,7 van deze 29,7 mensen co-morbiditeit (39,3%). Het landelijk gemiddelde was 31,0 patiënten (49,1%).
Als het hele team van zorgverleners gespecialiseerd is in een bepaalde vorm van kanker, dan is de kans het grootst dat de patiënt de best mogelijke zorg krijgt. Hiervoor kijken we hoeveel van hun werktijd zij besteden aan zorg voor een specifieke vorm van kanker. Verder kijken we of andere ziekenhuizen het team van dit ziekenhuis om advies vragen. En of andere ziekenhuizen patiënten verwijzen naar dit ziekenhuis, bijvoorbeeld voor behandeling of voor een tweede mening (second opinion) Het ziekenhuis is dan een ‘referentiecentrum’ voor andere ziekenhuizen.
We gebruiken verschillende soorten informatie voor dit kenmerk. De ziekenhuizen in deze keuzehulp delen deze informatie vrijwillig met ons. De informatie wordt door het ziekenhuis zelf aangeleverd of komt uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), die wordt beheerd door IKNL. Daarnaast gebruiken we openbaar beschikbare informatie van de Transparantiekalender, die beschikbaar is via Zorginzicht.nl.
Het AVL doet het heel goed als we kijken naar het totaalbeeld van ‘wetenschappelijk klimaat’ en ‘zorg volgens richtlijnen’. Het wetenschappelijk klimaat in het AVL is heel goed. Het ziekenhuis werkt heel goed volgens de richtlijnen.
Het AVL is een ziekenhuis in Amsterdam dat alleen zorg levert aan kankerpatiënten. Het ziekenhuis doet aan wetenschap onderzoek, ontwikkeling van nieuwe medische behandelingen en het leidt artsen op.
Deelname aan wetenschappelijk onderzoek (studies)
De patiëntenorganisatie vindt het belangrijk dat ziekenhuizen deelnemen aan studies. Deelname aan studies geeft patiënten soms een extra behandel-mogelijkheid, maar zorgt er ook voor dat het team gewend is om grondig en protocollair te werken. Aan de volgende landelijke studies konden alle ziekenhuizen meedoen: de TRAP-2-studie, de LyRICX-studie en de CRITICS-II-studie. Het slokdarmkanker- en maagkankerteam in het AVL neemt deel aan de TRAP-2-studie, en de CRITICS-II-studie. Het ziekenhuis neemt daarnaast deel aan veel andere klinische studies. Het team publiceert veel artikelen over de studies in wetenschappelijke tijdschriften (43 artikelen in drie jaar).
Researchverpleegkundigen
Het ziekenhuis heeft geen research-verpleegkundigen in dienst die ondersteunen bij de uitvoering en gegevensverzameling bij studies naar slokdarmkanker en maagkanker. Dit wordt uitgevoerd door de wetenschappelijke administratie, klinische projectmanagers en de artsen/verpleegkundig specialisten zelf. De tumorregistratie verzamelt alle gegevens van patiënten die in het NKI-AVL gezien worden: details over diagnostiek, stagering, behandeling en ziektebeloop van alle voorkomende maligniteiten.
Zorgevaluatie door het ziekenhuis
Het AVL vergelijkt de eigen resultaten van de slokdarmkanker- en maagkankerzorg met die van andere ziekenhuizen, maar niet in het bijzijn van een patiëntvertegenwoordiger.
Diagnostiek – Her2Neu-test
De richtlijn geeft aan dat als iemand voor uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker behandeld gaat worden met chemotherapie bestaande uit twee of drie middelen (doublet- of triplet-therapie), een Her2Neu-test moet plaatsvinden om te bepalen of toedienen van het middel trastuzumab bij de chemotherapie beter werkt. Voor het AvL is deze bepaling niet goed opgenomen in de NKR en kunnen we dus geen informatie geven hierover over het AvL. Het landelijk gemiddelde was 90,6%.
Diagnostiek – Aantal verwijderde lymfeklieren
De richtlijn zegt dat de chirurg bij een operatie minimaal 15 lymfeklieren moet verwijderen. De patholoog moet namelijk minimaal 15 lymfeklieren onderzoeken om betrouwbaar vast te kunnen stellen of de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren. In de periode 2019-2021 verwijderde het AVL 15 of meer lymfeklieren bij 90,2% van de operaties voor slokdarmkanker. Het landelijk gemiddelde was 97,0%.
In de periode 2019-2021 verwijderde het AVL 15 of meer lymfeklieren bij 94,9% van de operaties voor maagkanker. Dat was meer dan het landelijk gemiddelde (92,9%).
Behandeling – behandeling voorafgaande aan de operatie
Bij slokdarmkanker en maagkanker beveelt de richtlijn aan om alle mensen die men verwacht te kunnen genezen met een operatie, voorafgaande aan de operatie te behandelen met medicatie en/of radiotherapie. Uitzondering daarop zijn de mensen met een kleine tumor (T1 slokdarmkanker of T1 maagkanker)
Wij vinden het belangrijk dat ziekenhuizen veel aan wetenschappelijk onderzoek doen. Wij denken dat het zorgt voor een cultuur van expertzorg. En dat alle patiënten daar voordeel van hebben. Als het team veel aan wetenschap doet, is het beter op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen. Ook is het team dan gewend om goed te werken volgens protocol en grondig te handelen als iets niet goed gaat. Ook biedt het team patiënten meer kansen om mee te doen aan experimentele behandelingen. Voor dit kenmerk kijken wij naar het aantal studies waar het ziekenhuis aan mee doet. Of ze zelf ook wetenschappelijke artikelen publiceren in internationale vakbladen. Of er een onderzoeksverpleegkundige (een research-verpleegkundige) in het team zit. Ook vinden wij het belangrijk dat het ziekenhuis werkt volgens de richtlijnen (dat zijn afspraken en regels voor artsen) voor diagnostiek en behandeling.
We gebruiken verschillende soorten informatie voor dit kenmerk. De ziekenhuizen in deze keuzehulp delen deze informatie vrijwillig met ons. De informatie wordt door het ziekenhuis zelf aangeleverd of komt uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), die wordt beheerd door IKNL. Daarnaast gebruiken we openbaar beschikbare informatie van de Transparantiekalender, die beschikbaar is via Zorginzicht.nl.
Het ziekenhuis doet het goed als we kijken naar behandelingen en de resultaten ervan.
Het aantal behandelingen in het AVL is voldoende. De uitvoering van de zorg is daar heel goed. De uitkomsten van de zorg voor patiënten met slokdarmkanker die kunnen worden genezen is goed. De uitkomsten van de zorg voor patiënten met maagkanker die kunnen worden genezen is goed. In het AVL zijn de uitkomsten van de zorg aan mensen die bij diagnose uitgezaaide kanker hadden heel goed.
Slokdarmkanker kan genezend worden behandeld door verwijdering van de slokdarm (buismaagoperatie) of door een combinatie van chemotherapie (medicijnen) en radiotherapie zonder of met slokdarmoperatie of door chemotherapie (medicijnen) gevolgd door een slokdarmoperatie.
Soms wordt besloten om deze behandelingen toch niet te doen, bijvoorbeeld omdat de kans op complicaties en gevolgen van de behandeling voor de patiënt zo groot zijn, dat deze dit risico niet wil nemen. Bij deze afweging speelt de (soms geringe) kans op genezing een belangrijke rol.
Soms wordt een tumor in een heel vroeg stadium ontdekt en kan er een endoscopische verwijdering plaatsvinden (EMR/ESD). Dan kunnen de slokdarm en maag worden behouden.
Operaties
Het AVL deed in de periode 2019-2021 gemiddeld 39,0 operaties voor slokdarmkanker per jaar, hiervan waren er 99,1% in opzet genezend. Het landelijk gemiddelde was 50,0 operaties, waarvan 99,6% in opzet genezend.
Slokdarmkanker kan na een eerdere behandeling terugkomen. Soms kan er dan een operatie plaatsvinden, dit heet een salvage-operatie. Deze operaties zijn complexer en kunnen meer complicaties geven. Ze worden niet vaak gedaan en niet door alle ziekenhuizen. In heel Nederland werden er in 2019-2021 gemiddeld 22 van dit soort operaties per jaar gedaan. Daarvan voerde het AVL er gemiddeld 0,3 uit.
Andere behandelingen
Het AVL gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 92,3
patiënten per jaar radiotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 87,4 patiënten.
Chemotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het AVL behandelde in de periode 2019-2021 56,7 patiënten per jaar met chemotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 23,3 patiënten.
Van alle patiënten die in de periode 2019-2021 in het AVL een diagnose slokdarmkanker kregen die naar verwachting te genezen was, heeft 73,9% een behandeling gekregen die een genezend doel had. Dit percentage lag binnen het gebied dat de experts definieerden als correct (60%-95%). We zien dat het AVL patiënten die bij hen de diagnose slokdarmkanker krijgen die met genezing als doel kan worden behandeld, relatief iets vaker behandelen met operatie (39,1%) of chemoradiatie (28,3%). Het landelijk gemiddelde was 37,5% (voor operaties) en 27,3% (voor chemoradiatie).
Het deel van de patiënten dat niet werd behandeld of niet werd behandeld met het doel te genezen is 28,3%. Het landelijke gemiddelde was 27,8%.
Behandeling vóór de operatie
Patiënten kunnen voorafgaand aan de operatie voor slokdarmkanker worden behandeld met chemotherapie en/of bestraling. In Nederland werd dat in de periode 2019-2021 veel toegepast. In het AVL was dat 97,3%. Dat was vaker dan het landelijk gemiddelde (96,9%).
Na chemoradiatie (combinatie van chemotherapie en radiotherapie) is een operatie niet altijd meer nodig. Als patiënt kun je dan kiezen om af te zien van de operatie. Het AVL nam deel aan een wetenschappelijk onderzoek (de SANO-trial) waarin deze werkwijze werd onderzocht. Deze studie is afgerond. In afwachting van de resultaten biedt het AVL nog steeds de mogelijkheid van ‘actief waakzaam wachten’ na een behandeling met chemotherapie en bestraling (SANO-II studie).
Type operaties
In Nederland werd gemiddeld 86,7% van de operaties voor slokdarmkanker compleet minimaal invasief uitgevoerd. Dat zijn gemiddeld 35,2 operaties per jaar (bron NKR, met mogelijk een onderschatting van het aantal operaties). Deze manier van opereren is complex en niet altijd mogelijk. Voor het AVL is het type operatie niet goed opgenomen in de NKR en kunnen we dus geen informatie geven hierover over het AVL.
Bij minimaal invasieve operaties voor slokdarmkanker kan gekozen worden voor verschillende technieken. Deze technieken verschillen in de locatie van de snedes die de chirurg maakt en de locatie waar de verbindingsnaad wordt aangelegd: in de hals of in de borstholte. De keuze voor een techniek wordt onder andere bepaald door de plaats van de tumor en de conditie van de patiënt. Echter, chirurgen kunnen ook zelf een voorkeur hebben voor een bepaalde techniek. Op dit moment is nog niet helemaal duidelijk welke techniek het beste is. Iedere techniek heeft voor- en nadelen. Bij een halsnaad is er meer kans op stenose, heesheid en naadlekkages. Bij een naad in de borstholte is er meer kans op problemen áls er een naadlekkage plaatsvindt. Laat je daarom goed informeren over de verschillende mogelijkheden.
In de periode 2019-2021 bood het AVL meerdere technieken relatief veel aan (59,2% vanuit de hals met een verbindingsnaad in de hals en 39,5% vanuit de borstholte met een verbindingsnaad in de hals of borstholte). Dit is een teken van expertise.
Aantal verwijderde lymfeklieren
De richtlijn zegt dat de chirurg bij een operatie minimaal 15 lymfeklieren moet verwijderen. De patholoog moet namelijk minimaal 15 lymfeklieren onderzoeken om betrouwbaar vast te kunnen stellen of de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren. In de periode 2019-2021 verwijderde het AVL 15 of meer lymfeklieren bij 90,2%
van de operaties voor slokdarmkanker. Het landelijk gemiddelde was 97,0%.
Doorlooptijd
In 2021 was in het AVL de mediane doorlooptijd tussen diagnose en start behandeling 27 dagen voor patiënten die in het AVL de diagnose slokdarmkanker kregen. Het landelijk gemiddelde was 38,3 dagen. Voor patiënten die na de diagnose slokdarmkanker zijn verwezen naar het AVL vanuit een ander ziekenhuis was de mediane doorlooptijd 35 dagen. Het landelijk gemiddelde was 36,9 dagen.
Uitkomst volgens het boekje
In het AVL had in 2020/2021 47,6% van de operaties voor slokdarmkanker een uitkomst “volgens het boekje” (textbook outcome). Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (55,5%).
Overleving na operatie
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 voor slokdarmkanker zijn geopereerd in het AVL, was twee jaar na de operatie voor slokdarmkanker 76,0% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (70,7%). Als we de overlevingscijfers corrigeren voor kenmerken van de patiënten van het AVL, dan is de kans om te overleven vergelijkbaar met het landelijke cijfer.
Kans op terugkeer van de ziekte
De kans dat de slokdarmkanker terugkomt na een operatie hiervoor in het AVL hebben we gecorrigeerd voor kenmerken van de patiënten die daar in de periode 2015-2016 zijn geopereerd voor slokdarmkanker. Na deze correctie was de kans op terugkeer van de ziekte vergelijkbaar met het landelijke cijfer.
Overleving na terugkeer van de ziekte
Hoeveel procent van het aantal mensen, dat in het AVL in de periode 2015-2016 geopereerd is voor slokdarmkanker of voor maagkanker én bij wie de kanker na de operatie is teruggekeerd (recidief), dat na één jaar na het recidief nog in leven was, is niet bekend bij de Nederlandse Kanker Registratie. Het landelijk gemiddelde na één jaar was 21,4%.
Wanneer de kanker zich heeft verspreid in het lichaam, is een genezende behandeling vaak niet meer mogelijk en richt de behandeling zich op levensverlenging, het verminderen van de klachten en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Chemotherapie, radiotherapie en doelgerichte therapie zijn behandelopties voor uitgezaaide slokdarmkanker.
Operaties
Het AVL voerde in de periode 2019-2021 gemiddeld per jaar 0,3 palliatieve resecties uit voor slokdarmkanker. Dat was gemiddeld 0,9% van alle slokdarmkankeroperaties. Hierbij wordt (een deel van) de slokdarm verwijderd waarbij het doel niet is om de patiënt te genezen. Dit is soms een mogelijkheid als de kanker zich heeft verspreid door het lichaam, maar ook wanneer de tumor niet volledig te verwijderen is. Het landelijk gemiddelde was 0,2 resecties. Dit was gemiddeld 0,4% van alle slokdarmkankeroperaties.
Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het AVL gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 92,3 patiënten per jaar radiotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 87,4 patiënten.
Chemotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het AVL behandelde in de periode 2019-2021 56,7 patiënten per jaar met chemotherapie voor slokdarmkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 23,3 patiënten.
Her2Neu-test voor start systemische therapie
De richtlijn geeft aan dat als iemand voor uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker behandeld gaat worden met chemotherapie bestaande uit twee of drie middelen (doublet- of triplet-therapie) een Her2Neu-test moeten plaatsvinden om te bepalen of toedienen van het middel trastuzumab bij de chemotherapie beter werkt. Voor het AVL is deze bepaling niet goed opgenomen in de NKR en kunnen we dus geen informatie geven hierover. Het landelijk gemiddelde was 90,6%.
Behandeling met systemische therapie
Van de mensen die de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen in het AvL, kreeg 81% systemische therapie. Dit was bijna altijd chemotherapie, eventueel aangevuld met immuuntherapie of doelgerichte therapie. Dat percentage was hoger dan de 20% die experts aangaven als minimum. Het AVL heeft in drie jaar tijd bij minder dan 30 patiënten de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker gesteld, namelijk 7. Daarom kunnen we het voor het AVL niet betrouwbaar berekenen hoeveel mensen zij daarvan behandeld hebben. De academische ziekenhuizen en het AVL stellen in Nederland minder vaak de eerste diagnose dan andere ziekenhuizen, omdat zij een andere rol hebben. Dit verklaart de lage aantallen. Het AvL krijgt veel patiënten verwezen en behandeld dus veel meer mensen dan het aantal hier genoemd.
Tweedelijnsbehandeling met systemische therapie
Soms worden patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie (tweedelijnsbehandeling met systemische therapie). Uit studies blijkt dat patiënten uit ziekenhuizen die vaker een tweede behandeling geven, een betere overleving hebben. Van alle mensen die in de periode 2015-2016 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen waarvoor ze al een eerste systemische behandeling hadden gehad is nagegaan of zij een tweedelijnsbehandeling hebben gekregen.
Het AVL heeft aan deze extra data-verzameling niet meegedaan, waardoor niet bekend is welk deel van de patiënten een tweede keer is behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie. Het landelijk gemiddelde was 30,7%.
Relatieve overleving na diagnose in het AVL
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 in het AVL de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen was na één jaar 42,6% nog in leven. Dit was duidelijk (significant) hoger dan het landelijk gemiddelde (22,4%).
Overleving na systemische behandeling
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en hiervoor systemische behandeling kregen in het AVL was één jaar na de behandeling 49,8% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (42,3%).
Maagkanker kan genezend worden behandeld door verwijdering van de maag of door een combinatie van chemotherapie (medicijnen) en een operatie.
Soms wordt besloten om deze behandelingen toch niet te doen, bijvoorbeeld omdat de kans op complicaties en gevolgen van de behandeling voor de patiënt zo groot zijn, dat deze dit risico niet wil nemen. Bij deze afweging speelt de (soms geringe) kans op genezing een belangrijke rol.
Operaties
Het AVL deed in de periode 2020-2021 gemiddeld 21,0 operaties voor maagkanker per jaar, hiervan waren er 98,4% in opzet genezend. Het landelijk gemiddelde was 26,5 operaties, waarvan 95,9% in opzet genezend.
Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het AVL gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 5,7 patiënten per jaar radiotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 5,1 patiënten.
Chemotherapie kan gegeven worden bij een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het AVL behandelde in de periode 2019-2021 20,7 patiënten per jaar met chemotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 6,3 patiënten.
Van alle patiënten die in de periode 2019-2021 in het AVL een diagnose maagkanker kregen die in theorie te genezen was, heeft 86,7% een behandeling gekregen die in opzet een genezend doel had. Dit percentage lag binnen het gebied dat de experts definieerden als correct (60%-95%).
Behandeling vóór de operatie
Patiënten kunnen voorafgaand aan de maagkankeroperatie worden behandeld met chemotherapie. In het AVL gebeurde dat in de periode 2019-2021 bij 94,1% van de maagkankeroperaties. Dat was veel vaker dan het landelijk gemiddelde (65,7).
Type operaties
In Nederland werd gemiddeld 83,0% van de operaties voor maagkanker compleet minimaal invasief uitgevoerd. Dat zijn gemiddeld 22,6 operaties per jaar (bron NKR, met mogelijk een onderschatting van het aantal operaties). Deze manier van opereren is complex en niet altijd mogelijk. Voor het AVL is het type operatie niet goed opgenomen in de NKR en kunnen we dus geen informatie geven hierover.
Behandeling ná de operatie
Patiënten kunnen ook ná de operatie worden behandeld met chemotherapie. Niet alle patiënten komen hier na de operatie nog aan toe. Van alle patiënten die in het AVL in de periode 2019-2021 een maagkankeroperatie hebben gehad, heeft 40,8% chemotherapie na de operatie gekregen. Het landelijk gemiddelde was 52,3%. Het ziekenhuis neemt deel aan de CRITICS-II studie. In deze studie wordt onderzocht wat de waarde is van verschillende behandelingen vóór de operatie. Er wordt dan geen behandeling meer gegeven ná de operatie. Als een ziekenhuis dus meedoet met deze studie, is het percentage patiënten met chemotherapie na de operatie lager.
Aantal verwijderde lymfeklieren
De richtlijn zegt dat de chirurg bij een operatie minimaal 15 lymfeklieren moet verwijderen. De patholoog moet minimaal 15 lymfeklieren onderzoeken om betrouwbaar vast te kunnen stellen of de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren.
In de periode 2019-2021 verwijderde het AVL 15 of meer lymfeklieren bij 94,9% van de operaties voor maagkanker. Dit was meer dan het landelijk gemiddelde (92,9%).
Doorlooptijd
In 2021 was in het AVL de mediane doorlooptijd tussen diagnose en start behandeling niet betrouwbaar te geven, omdat te weinig mensen met maagkanker als eerst werden gediagnosticeerd in het AVL. Het landelijk gemiddelde was 43,6 dagen.
Voor patiënten die na de diagnose maagkanker zijn verwezen naar het AVL uit een ander ziekenhuis was de mediane doorlooptijd tussen diagnose en operatie in 2021 52 dagen. Het landelijk gemiddelde was 48,2 dagen.
Uitkomst volgens het boekje
In het AVL had in 2020/2021 46,6%
van de operaties voor maagkanker een uitkomst “volgens het boekje” (textbook outcome). Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (56,5%).
Overleving na operatie
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 voor maagkanker zijn geopereerd in het AVL, was twee jaar na de operatie 73,3% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (69,6%). Als we de overlevingscijfers corrigeren voor kenmerken van de patiënten van het AVL, dan is de kans om te overleven vergelijkbaar met het landelijke cijfer.
Kans op terugkeer van de ziekte
De kans dat de maagkanker terugkomt na een operatie hiervoor in het AVL is gecorrigeerd voor kenmerken van de patiënten die daar in de periode 2015-2016 zijn geopereerd voor maagkanker. Na deze correctie was de kans op terugkeer van de ziekte vergelijkbaar met het landelijke cijfer.
Overleving na terugkeer van de ziekte
Hoeveel procent van het aantal mensen, dat in het AVL in de periode 2015-2016 geopereerd is voor slokdarmkanker of voor maagkanker én bij wie de kanker na de operatie is teruggekeerd (recidief), dat na één jaar na het recidief nog in leven was, is niet bekend bij de Nederlandse Kanker Registratie. Het landelijk gemiddelde na één jaar was 21,4%.
Wanneer de kanker zich heeft verspreid in het lichaam, is een genezende behandeling vaak niet meer mogelijk en richt de behandeling zich op levensverlenging, het verminderen van de klachten en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Bij uitgezaaide maagkanker kan dan soms een operatie de klachten verminderen. Chemotherapie, radiotherapie en doelgerichte therapie zijn andere behandelopties voor uitgezaaide maagkanker.
Operaties
Het AVL voerde in de periode 2019-2021 geen palliatieve resecties per jaar uit voor maagkanker. Hierbij wordt (een deel van) de maag verwijderd waarbij het doel niet is om de patiënt te genezen. Dit is soms een mogelijkheid als de kanker zich heeft verspreid door het lichaam, maar ook wanneer de tumor niet volledig te verwijderen is. Het landelijk gemiddelde was 0,8 resecties. Dit was gemiddeld 3,1% van alle maagkankeroperaties.
Andere behandelingen
Radiotherapie kan gegeven worden als onderdeel van een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het AVL gaf in de periode 2019-2021 gemiddeld 5,7 patiënten per jaar radiotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 5,1 patiënten.
Chemotherapie kan gegeven worden bij een genezende behandeling, en ook als de ziekte al verspreid is. Het AVL behandelde in de periode 2019-2021 20,7 patiënten per jaar met chemotherapie voor maagkanker als onderdeel van de eerste behandeling. Het landelijk gemiddelde was 6,3 patiënten.
Her2Neu-test voor start systemische therapie
De richtlijn geeft aan dat als iemand voor uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker behandeld gaat worden met chemotherapie bestaande uit twee of drie middelen (doublet- of triplet-therapie) een Her2Neu-test moeten plaatsvinden om te bepalen of toedienen van het middel trastuzumab bij de chemotherapie beter werkt. Voor het AvL is deze bepaling niet goed opgenomen in de NKR en kunnen we dus geen informatie geven hierover over het AvL. Het landelijk gemiddelde was 90,6%.
Behandeling met systemische therapie
Van de mensen die de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen in het AVL, kreeg 81% systemische therapie. Dit was bijna altijd chemotherapie, eventueel aangevuld met immuuntherapie of doelgerichte therapie. Dat percentage was hoger dan de 20% die experts aangaven als minimum. Het AVL heeft in drie jaar tijd bij minder dan 30 patiënten de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker gesteld, namelijk 7. Daarom kunnen we het voor het AVL niet betrouwbaar berekenen hoeveel mensen zij daarvan behandeld hebben. De academische ziekenhuizen en het AVL stellen in Nederland minder vaak de eerste diagnose dan andere ziekenhuizen, omdat zij een andere rol hebben. Dit verklaart de lage aantallen. Het AVL krijgt veel patiënten verwezen en behandelt dus veel meer mensen dan het aantal hier genoemd.
Tweedelijnsbehandeling met systemische therapie
Soms worden patiënten een tweede keer behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie (tweedelijnsbehandeling met systemische therapie). Uit studies blijkt dat patiënten uit ziekenhuizen die vaker een tweede behandeling geven, een betere overleving hebben. Van alle mensen die in de periode 2015-2016 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen waarvoor ze al een eerste systemische behandeling hadden gehad is nagegaan of zij een tweedelijnsbehandeling hebben gekregen. Het AVL heeft aan deze extra data-verzameling niet meegedaan, waardoor niet bekend is welk deel van de patiënten een tweede keer is behandeld met chemotherapie of doelgerichte therapie. Het landelijk gemiddelde was 30,7%.
Relatieve overleving na diagnose in het AVL
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 in het AVL de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen was na één jaar 42,6% nog in leven. Dit was duidelijk (significant) hoger dan het landelijk gemiddelde (22,4%).
Overleving na systemische behandeling
Van alle mensen die in de periode 2016-2020 de primaire diagnose uitgezaaide slokdarmkanker of maagkanker kregen en hiervoor systemische behandeling kregen in het AVL was één jaar na de behandeling 49,8% nog in leven. Dit was ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (42,3%).
De manier waarop een ziekenhuis de diagnose stelt en behandeling uitvoert, kan verschillen tussen ziekenhuizen. In dit onderdeel beschrijven we dat. Ook de resultaten van de zorg kunnen verschillen, zoals het aantal complicaties of de overleving. Wij denken dat sommige verschillen te maken hebben met expertzorg.
We gebruiken verschillende soorten informatie voor dit kenmerk. De ziekenhuizen in deze keuzehulp delen deze informatie vrijwillig met ons. De informatie wordt door het ziekenhuis zelf aangeleverd of komt uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), die wordt beheerd door IKNL. Daarnaast gebruiken we openbaar beschikbare informatie van de Transparantiekalender, die beschikbaar is via Zorginzicht.nl.
Het AVL doet het heel goed op het gebied van het zorgaanbod voor mensen met slokdarmkanker of maagkanker. Het aanbod van de medisch specialistische zorg in het AVL is goed. Het aanbod van de ondersteunende zorg en nazorg in het AVL is heel goed. Het MDO is heel goed geregeld voor patiënten met slokdarmkanker of maagkanker.
| Zorgaanbod | Aanwezig | Toelichting |
| Medisch specialistische zorg | ||
| Barrett centrum | In een Barrett Expert Centrum is er expertise in het vroeg opsporen van kanker. Hier wordt zorg aangeboden voor patiënten met een Barrett slokdarm en de behandeling van (een voorstadium van) slokdarmkanker of een andere aandoening in de slokdarm/maag waarvoor endoscopische behandeling nodig is. Welke ziekenhuizen Barrett Expert Centrum zijn, kun je vinden op www.barrett.nl. | |
| Pathologie | ||
| Klinische genetica | ||
| Nucleaire geneeskunde | ||
| ESD/EMR | Hiervoor wordt samengewerkt met het Amsterdam UMC | |
| Chirurgie | Doen operaties voor slokdarmkanker en maagkanker | |
| Radiotherapie | ||
| Interventieradiologie | 2 interventieradiologen doen behandeling van slokdarmkanker en maagkanker | |
| Chemotherapie | ||
| Andere niet-chirurgische behandelmethoden | Plaatsing van een stent | |
| Kern intensive care | ||
| Zorgaanbod | Aanwezig | Toelichting |
| Ondersteunende zorg en nazorg | ||
| Diëtist | De diëtist is gespecialiseerd in slokdarmkanker en maagkanker | |
| Psychosociale zorg (in oncologie gespecialiseerde psycholoog, medisch maatschappelijk werk, etc.) | ||
| Oncologische revalidatie | ||
| Zorg voor mensen met uitgezaaide ziekte | Er is een team voor ondersteunende zorg, het ‘Supportive care team’. Hier worden mensen gericht voor aangemeld. | |
| Zorg voor ouderen | Er is een werkgroep kwetsbare ouderen. Standaard wordt een vragenlijst (G8) afgenomen. Indien nodig wordt er een geriatrisch assessment gedaan en wordt de patiënt besproken in de werkgroep. | |
| AYA-zorg | Het AVL heeft een AYA-poli en een AYA verpleegkundig specialist. Er wordt zorg geboden inzake fertiliteit (vruchtbaarheid) | |
| Klinisch arbeidsgeneeskundige | ||
| Lotgenotencontact | Publiekslezingen (minstens 1 keer per jaar). Verwijzing naar de patiëntenorganisatie SPKS leven met maag- of slokdarmkanker. Centrum voor kwaliteit van leven (soort inloophuis in het AVL voor patiënten en naasten). | |
| Zorgaanbod | Aanwezig | Toelichting |
| Organisatie van multidisciplinaire zorg | ||
| Lokaal MDO (in eigen ziekenhuis) | In een MDO specifiek voor patiënten met slokdarmkanker en maagkanker worden in het AVL 1 keer per week alle slokdarmkankerpatiënten en maagkankerpatiënten besproken. Het is een heel gespecialiseerd MDO. | |
| Is standaard dezelfde patholoog aanwezig bij het MDO? | Deze patholoog is gespecialiseerd in maag- en slokdarmkanker | |
| Is standaard dezelfde radiotherapeut aanwezig bij het MDO? | Deze 2-3 radiotherapeuten zijn gespecialiseerd in maag- en slokdarmkanker | |
| Is standaard dezelfde nucleair geneeskundige aanwezig bij het MDO? | Deze nucleair geneeskundige is gespecialiseerd in maag- en slokdarmkanker | |
| Regionaal MDO | De regionale verwijzende ziekenhuizen van het AVL brengen hun slokdarmkankerpatiënten en maagkankerpatiënten in in het wekelijks MDO met het AVL. | |
| Immuno-MDO | Patiënten worden ook besproken in een immuno-MDO. | |
| Overige informatie over inrichting van het MDO | Het AVL is als consulent aanwezig bij MDO’s van andere ziekenhuizen en bij regionale MDO’s. Het ziekenhuis voert consultatie op afstand uit. | |
| Opvang bij complicaties buiten het ziekenhuis | Tijdens kantooruren kan de patiënt contact opnemen met de vaste contactpersoon. Buiten kantooruren kan patiënt contact opnemen met het WAN-hoofd. | |
| Aanvullende informatie over organisatie van zorg | Andere typen patiëntenbesprekingen binnen het AVL zijn voor kwetsbare patiënten, patiënten met erfelijke maagkanker en alle patiënten met WGS (Whole Genome Sequencing Board). | |
Bij dit kenmerk kijken wij of een ziekenhuis alle benodigde zorg zelf aanbiedt of dat het ziekenhuis voor sommige zorg samenwerkt met een ander ziekenhuis. Als een ziekenhuis alles zelf aanbiedt, vinden wij dat een teken van expertzorg. Dan werken de zorgverleners van verschillende afdelingen makkelijker als één team. Ook kunnen zij makkelijker en sneller onderling overleggen over patiënten. De patiënt kan dan alle zorg in één ziekenhuis krijgen. Ook staan alle medische gegevens van de patiënt bij elkaar in één patiëntendossier. Niet alle ziekenhuizen kunnen alle zorg bieden: sommige zorg is maar in een paar ziekenhuizen. Bijvoorbeeld artsen die de erfelijkheid van kanker onderzoeken, werken alleen in academische ziekenhuizen en het AVL. Wij vinden het belangrijk dat het ziekenhuis voor deze zorg goed samenwerkt met andere ziekenhuizen.
We gebruiken verschillende soorten informatie voor dit kenmerk. De ziekenhuizen in deze keuzehulp delen deze informatie vrijwillig met ons. Een deel van de informatie wordt door het ziekenhuis zelf aangeleverd. Daarnaast gebruiken we openbaar beschikbare informatie van de Transparantiekalender, die beschikbaar is via Zorginzicht.nl.
74 patiënten met slokdarm- of maagkanker deelden hun ervaring in 2021 en 2022. Van de eerste 59 patiënten hebben we ook de open antwoorden ontvangen. Het AVL heeft een eigen vragenlijst gebruikt om de ervaringen van patiënten te meten. Daarom kunnen we niet alle gebruikelijke informatie hier weergeven en we kunnen geen bevinding geven over de ervaringen.
We hebben patiënten gevraagd naar hun ervaringen met de artsen, verpleegkundig specialisten, oncologie-verpleegkundigen en andere medewerkers.
Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:
Deskundigheid arts of verpleegkundige: 9,0
Luisteren door de arts of verpleegkundige: 8,9
Samenwerking tussen de medewerkers in het ziekenhuis: 8,9
Patiënten gaven hun vaste aanspreekpunt voor tevredenheid: [Geen gegevens beschikbaar].
Het gemiddelde cijfer wat patiënten hun vaste aanspreekpunt gaven is: [Geen gegevens beschikbaar].
Een groot deel van de patiënten gaven aan een vast aanspreekpunt te hebben: 81%
Wie was het vaste aanspreekpunt voor patiënten:
Een vast aanspreekpunt heeft verschillende taken.
Patiënten gaven deze cijfers voor taken van het vaste aanspreekpunt:
Patiënten gaven voor hun tevredenheid over de planning van hun afspraken een 8,7.
Een deel van de patiënten gaf aan:
Het gemiddelde cijfer dat patiënten gaven:
Met een deel van de patiënten is gesproken over:
We hebben patiënten gevraagd naar hun ervaringen met vragenlijsten over hun gezondheid, het aangeboden krijgen van professionele hulp bij problemen en het aangeboden krijgen van informatie over patiëntenorganisatie en inloophuis voor mensen met kanker.
Tevredenheid over informatie over hulp en andere begeleidingsmogelijkheden – cijfer: 8,1
Omgerekend heeft dit onderdeel een Waarderingsscore van 75. Dit is heel goed.
Patiënten gaven als antwoord op de vraag of ze het AVL aanraden aan anderen met slokdarmkanker of maagkanker een gemiddeld rapportcijfer, maar dat is bij ons niet bekend.
Wat nog beter kan
14% (8 van de 59 mensen) noemde een verbeterpunt.
Volgens patiënten kon het ziekenhuis zich nog verbeteren op het volgende onderwerp:
Complimenten
64% (38 van de 59 mensen) gaf een compliment.
Patiënten gaven een compliment over de volgende onderwerpen:
Het AVL heeft een eigen vragenlijst om de ervaringen van patiënten met de zorg in het ziekenhuis te meten.
Het hebben van kanker betekent helaas voor veel patiënten een langdurig traject van onderzoek, behandeling en controles. Je kunt op ieder moment in dit traject een nieuwe afweging maken voor wat voor jou het beste ziekenhuis is. Welke rol heb je hier zelf in, en wie kan je hierbij helpen?
Als je kanker hebt, is het juist belangrijk dat je naar een ziekenhuis gaat dat zoveel mogelijk ervaring heeft met de behandeling van jouw vorm van kanker. Maar waarom is dit zo belangrijk? En waar vind je deze zorg als patiënt?
