Vragen & antwoorden over de herverdeling van de kankerzorg
In maart 2025 zijn voor hoofd-halskanker, nierkanker, maag- en slokdarmkanker, longkanker en alvleesklierkanker nieuwe volumenormen vastgesteld.
Volumenormen zijn de normen waaraan ziekenhuizen moeten voldoen om bepaalde zorg te mogen bieden. Volumenormen gaan over een minimaal aantal behandelingen dat een ziekenhuis per jaar moet uitvoeren of een minimaal aantal patiënten dat zij moeten zien of bespreken. Als een ziekenhuis dit aantal niet haalt, mag het die zorg niet meer bieden. Zij verwijzen patiënten dan naar een ander ziekenhuis.
Via volumenormen wordt geprobeerd de zorg zo goed mogelijk te krijgen. We weten dat artsen en andere zorgverleners steeds beter worden in bepaalde behandelingen als ze deze vaker doen. Behandelingen bij kanker zijn vaak ingewikkeld. Het is daarom belangrijk dat zorgverleners veel ervaring hebben en houden. Dan kunnen zij patiënten de beste zorg bieden.
Lees hier meer over waarom het bij kanker belangrijk is dat je behandeld wordt in een ziekenhuis dat gespecialiseerd is in een bepaalde kankersoort.
De ziekenhuizen hebben in hun regio afgesproken waar welke zorg wordt aangeboden en waar niet meer. In 2025 en 2026 krijgen de ziekenhuizen de tijd om dit goed te regelen. Uiterlijk vanaf 1 januari 2027 geldt de nieuwe verdeling van de zorg.
Heb je vragen over wat dit mogelijk betekent voor jouw eigen situatie? Bespreek dit dan met jouw arts.
Op deze pagina beantwoorden we ook veelgestelde vragen.
Volumenormen
1. Wat betekent de herverdeling van de kankerzorg?
Zorgpartijen hebben in hun regio afspraken gemaakt over de verdeling van de zorg voor hoofd-halskanker, nierkanker, maag- en slokdarmkanker, longkanker en alvleesklierkanker. Op de website van het Zorginstituut zie je vanaf 3 november welke ziekenhuizen welke zorg blijven aanbieden en gaan aanbieden. Vanaf uiterlijk 1 januari 2027 moeten ziekenhuizen in de regio’s zich aan de nieuwe afspraken houden.
Jouw arts kan je vertellen wat dit precies voor jou betekent.
2. Hoe weet ik of mijn ziekenhuis aan de nieuwe volumenorm voldoet?
Op de website van het Zorginstituut kun je vanaf 3 november zien hoe de zorg wordt verdeeld. Wat het precies voor jou persoonlijk betekent kan jouw arts je vertellen.
3. Wat als mijn ziekenhuis niet de volumenorm haalt?
Als een ziekenhuis de volumenorm niet haalt, mag het die zorg niet uitvoeren. In dat geval heeft het ziekenhuis afspraken gemaakt met andere ziekenhuizen die die zorg wel mogen leveren. Je mag als patiënt zelf kiezen naar welke ziekenhuis je gaat. Hulp hierbij kun je vinden op www.ziekenhuiskiezenbijkanker.nl.
4. Wie checkt of ziekenhuizen de volumenormen halen?
De zorgverzekeraars en de toezichthouders zien erop toe dat ziekenhuizen de volumenormen halen.
5. Worden er voor andere kankersoorten ook nog afspraken gemaakt over herverdeling?
Voordat herverdelingsafspraken voor andere kankersoorten kunnen worden gemaakt, moet eerst nog worden bepaald welke kankersoorten worden uitgekozen. Dit wordt in 2026 gedaan door landelijke zorgpartijen, waaronder NFK. Pas als de kankersoorten bekend zijn, kunnen de volumenormen worden bepaald en daarna kunnen de ziekenhuizen in de regio’s afspraken maken over de verdeling van de zorg.
Toegankelijkheid van zorg
6. Moet ik straks verder reizen voor mijn behandelingen of afspraken?
De zorg blijft nog steeds in veel ziekenhuizen beschikbaar. Voor systeemtherapie, zoals chemotherapie en immuuntherapie, kunnen ziekenhuizen ook “shared care” afspraken maken om met een lager volume de zorg te kunnen blijven aanbieden. Zij werken dan samen met ziekenhuizen die de norm wel halen. Op die manier blijft de zorg in meer ziekenhuizen beschikbaar en kunnen mensen kiezen welk ziekenhuis past bij hun situatie en wensen. Voor operaties kan het zijn dat sommige mensen wat verder moeten reizen.
Voor de mensen die in 2025 (dus voor 1 januari 2026) gestart zijn met chemotherapie, hormoontherapie, immuuntherapie en doelgerichte therapie, is de afspraak dat zij hun behandeling kunnen afmaken in het ziekenhuis waar ze onder behandeling zijn.
Een overzicht van de herverdeling vind je vanaf maandag 3 november op de site van het Zorginstituut.
7. Wat als het ziekenhuis waar ik naartoe moet, ver(der) weg is, en ik dit niet kan betalen, of ik daar niet (of moeilijk) kan komen?
Je kunt reiskostenvergoeding aanvragen bij jouw zorgverzekeraar. Dit kan bij behandelingen met chemotherapie, radiotherapie of immunotherapie, reizen voor consulten, onderzoek en controles. Ook kun je met een speciale taxi reizen die je thuis ophaalt en naar het ziekenhuis brengt (en weer terug). Deze regeling geldt niet voor reizen naar een ziekenhuis (verder weg) voor operaties. Alles over deze regeling lees je hier: Is ziekenvervoer opgenomen in het basispakket van de zorgverzekering? | Rijksoverheid.nl.
8. Wat gebeurt er met de wachttijden, als minder ziekenhuizen deze zorg leveren?
Ook met de nieuwe normen worden patiënten binnen de gestelde termijnen behandeld. Ziekenhuizen die door de volumenormen meer patiënten gaan behandelen moeten hier meer mensen en middelen voor vrij maken, zodat patiënten binnen de gestelde termijn de behandeling kunnen starten.
Communicatie tussen ziekenhuizen
9. Is de zorg nog wel persoonlijk, als ik voor- en nazorg in een ander ziekenhuis krijg dan waar mijn behandeling/ingreep plaatsvindt?
De artsen en verpleegkundigen werken met elkaar samen in een netwerk. Deze samenwerking is bedoeld om ervoor te zorgen dat patiënten persoonlijke zorg krijgen. Daarbij is het de bedoeling dat patiënten een vlotte behandeling ervaren in verschillende ziekenhuizen, doordat deze ziekenhuizen het zorgpad dat de patiënt doorloopt, hebben afgestemd. Je kunt er als patiënt ook voor kiezen om al jouw zorg te krijgen in een ziekenhuis dat alle zorg biedt.
10. Hoe blijft mijn zorgverlener op de hoogte van mijn behandeling als ik naar een ander ziekenhuis moet gaan?
Zorgorganisaties werken steeds meer onderling samen (netwerkzorg). Ziekenhuizen maken afspraken over hoe patiënten worden overgedragen. Zorgverleners van de verschillende ziekenhuizen bespreken de patiënten in een gezamenlijk MDO (multidisciplinair overleg).
In Nederland is het de verantwoordelijkheid van de zorgverleners om ervoor te zorgen dat belangrijke informatie over je behandeling wordt overgedragen. Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld:
- via een verwijsbrief;
- via een digitale koppeling van je medische gegevens tussen het ene ziekenhuis en het andere;
- via onderling contact tussen artsen waarin ze belangrijke informatie delen.
Het is daarnaast goed om zelf te zorgen voor een goede communicatie tussen je zorgverleners. Je kunt zelf actief bij je arts of ziekenhuis navragen hoe jouw medische gegevens naar het andere ziekenhuis worden overgedragen. Het is ook mogelijk om zelf een kopie van je medische dossier op te vragen en mee te nemen.
Wanneer je naar een ander ziekenhuis gaat, wordt je zorgverlener doorgaans op de hoogte gehouden van je behandeling via de uitwisseling van medische gegevens tussen de ziekenhuizen. Dit gebeurt meestal via een beveiligd elektronisch systeem voor het delen van patiëntinformatie, zoals het landelijk elektronisch patiëntendossier (EPD). Dit systeem zorgt ervoor dat je medische gegevens – zoals je diagnose, voorgeschiedenis, behandelingsplan en medicatie – veilig en snel worden gedeeld tussen de ziekenhuizen.
Vergoeding
11. Kan ik zelf kiezen in welk ziekenhuis ik behandeld wil worden?
Als je kanker hebt, is het belangrijk dat je naar een ziekenhuis gaat dat zoveel mogelijk ervaring heeft met de behandeling van jouw vorm van kanker. Je kunt zelf kiezen in welk ziekenhuis je behandeld wilt worden. Het kan zijn dat je voor jouw vorm van kanker verder moet reizen. Om erachter te komen of een ziekenhuis gespecialiseerd is in jouw kankersoort en past bij jouw persoonlijke situatie, kun je gebruikmaken van de Checklist Ziekenhuiskeuze, op ziekenhuiskiezenbijkanker.nl. Deze checklist helpt je om tijdens gesprekken met artsen de juiste vragen te stellen. Misschien voel je een drempel om deze vragen te stellen, maar vragen stellen mag én het is ook belangrijk.
12. Vergoedt mijn zorgverzekeraar nog steeds alles als ik naar een ander ziekenhuis ga?
Je krijgt als patiënt meestal je zorg vergoed als je overstapt naar een ander ziekenhuis, maar dit hangt af van een aantal factoren:
- Het type zorgverzekering (natura, restitutie of combinatie). Precieze verschillen tussen deze typen lees je hier.
- Heeft je zorgverzekeraar een contract met het ziekenhuis: zorgverzekeraars maken elk jaar nieuwe afspraken met ziekenhuizen. Belangrijk om te controleren of het ziekenhuis waar je naar wilt overstappen een contract heeft met jouw zorgverzekeraar.
- Heb je een verwijzing van een arts: je hebt altijd een verwijzing nodig van een huisarts of specialist om zorg vergoed te krijgen. Als je zonder verwijzing naar een ander ziekenhuis gaat, zijn de kosten voor eigen rekening.
Een uitzondering is de spoedeisende zorg: hiervoor kunnen mensen altijd terecht in elk ziekenhuis. Dit wordt altijd vergoed. Het maakt niet uit of het ziekenhuis een contract heeft of niet.
Daarbij is het goed om alert te zijn op je eigen risico. Voordat zorgkosten worden vergoed, wordt eerst je eigen risico opgemaakt.
Voor precieze informatie over jouw situatie is het verstandig om contact op te nemen met je zorgverzekeraar.